در بسیاری از کشورهای جهان مواد مخدر سنتی مانند کوکائین و هروئین در حال کاهش هستند اما مصرف مواد مخدر مصنوعی خیلی سریع جای آنها را گرفتهاند. پیشرفت تکنولوژی، جهانی شدن بازارها و ماهیت همه جا حاضر اینترنت، به احتمال زیاد دلایلی خواهند شد که در سالهای آینده مواد مخدر مصنوعی و روانگردان ارزان قیمت به صورت مستمر تولید و پخش شوند.
انواع مواد مخدر جدید به همراه شباهتها و تفاوتهایشان درمان های مختلفی را می طلبد و روشهای درمان علمی اعتیاد و تأثیراتی که روی بدن نوجوانان و جوانان میگذارد باید مورد بررسی قرار گیرد. اخبار و گزارشهایی که نهادهای رسمی منتشر میکنند از شیوع پدیدهای خطرناک در جامعه حکایت دارد که نمیتوان نسبت به آن بیتفاوت ماند. اعلام آمار چند میلیون نفری از معتادان و نیز ابراز نگرانی مسئولان از پایین آمدن سن اعتیاد، زنگهای خطر را برای همه مسئولان، محققان و مردم به صدا درآورده است. اعتیاد به مواد مخدر یکی از مشکلات بزرگ جوامع بشری است که هم از دیدگاه پزشکی و سلامت جسمانی و روانی و هم از دیدگاه اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی دارای اهمیت فراوان بوده و هر ساله موجب بروز مخاطرات اجتماعی و مرگ و میرهای متعددی در سراسر جهان میگردد. متأسفانه با توسعه و پیشرفت علوم جدید و راههای درمانی، مواد مخدر جدید و مضرتری تولید میگردد و گروه بیشتری از جوانان و نوجوانان را در خود غرق مینماید. اگر برنامهها و تدابیر پیشگیرانه برای مبارزه با این مشکل بزرگ در جامعه وجود نداشته باشد قطعاً پیامدها و عواقب ناگواری را در پی خواهد داشت. در حال حاضر آمار دقیقی از سوء مصرف مواد مخدر و داروها در دسترس نمیباشد اما نتایج تحقیقات در سطح کشورهای مختلف نشان میدهد که میزان مصرف انواع مواد مخدر در جوامع مختلف به ویژه در جوانان و نوجوانان افزایش یافته است. اعتیاد پدیدهای روانی، اجتماعی است که اصلیترین دلیل پدید آمدن آن روابط خانوادگی، مناسبات اجتماعی، شرایط فرهنگی و اقتصادی و در نهایت ویژگیهای روانشناختی فرد معتاد میباشد. در همین راستا در کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد دی به بررسی اجمالی انواع مواد مخدر و راههای درمان و پشگیری از آنها پرداخته است.
برنامه های شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در بین مصرف کنندگان مواد مخدر می تواند باعث افزایش میزان کنترل خشم در آن ها شود. درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی روش دیگری است که از طریق میانجی گری متغیر های خودکنترلی و هیجان خواهی بر کاهش اعتیاد به مواد مخدر اثر گذار است. شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی درمانی روانشناختی برای جلوگیری از بازگشت یا عود افسردگی است، ذهن آگاهی و مدیتیشن همراه با آن به بیمار در حال ترک اعتیاد کمک کرده تا از افکار و احساسات خود آگاه شده، به جای آن که به آن ها وابسته شود و یا واکنش نشان دهد، آن ها را بپذیرد.
نقش گذاری روانی به طور معناداری برقراری روابط مثبت با دیگران، خودمختاری، پذیرش خود، تسلط بر محیط رشد فردی و داشتن زندگی هدفمند را در افراد افزایش می دهد و موجب کاهش باورهای غیر منطقی همچون بی مسئولیتی هیجانی، اجتناب از برخورد با مشکلات، درماندگی در برابر تغییر و توقع تأیید از دیگران می شود. نقش گذاری روانی یک روش یا رویکرد درمانی است که از روش های نمایشی و عملی، برای تسهیل تغییرات سازنده در زندگی شرکت کنندگان در نقش گذاری روانی استفاده کند. با شبیه سازی دقیق موقعیت های زندگی در یک محیط درمانی سازماندهی شده، درمانجو می تواند صحنه ها را دوباره خلق و اجرا کند به طوری که آگاهی و بینش را ارتقاء دهند و فرصتی برای تمرین مهارت های جدید زندگانی را کسب کنند.
درنقش گذاری روانی، درمانجو (یا قهرمان داستان) بر روی موقعیت خاص که قرار است اجرا شود، تمرکز می کند. سایر اعضای گروه به عنوان دستیاران یا افراد کمکی ایفای نقش می کنند، در حالی که با پذیرفتن نقش های افراد مهم در صحنه از کار قهرمان داستان حمایت می کنند. چون درمانگر به خلق مجدد صحنه ها کمک می کند که شاید در زندگی واقعی خلق آن صحنه ها امکان پذیر نباشد، در آن صورت نقش گذاری روانی به فرصتی برای تمرین رفتارهای جدید و مناسب تر و فرصتی برای ارزیابی تأثیر آن ها در محیط و جو حمایتی گروه، تبدیل می شود. بعد انجام کار مشخص است، بنابراین اغلب نقش گذاری روانی از قدرتی بیش از درمان های کلامی مرسوم در ترک اعتیاد برخوردار است.