تأثیر مصرف الکل بر مغز در دوران نوجوانی

نوشیدن الکل در تمام گروه های سنی تأثیر بسیار مخربی بر مغز انسان می گذارد ولی تأثیر الکل در دوران نوجوانی و در سنین پایین به این دلیل که مغز در سنین بلوغ در حال رشد و تکامل است روند طبیعی فعالیت مغز را دچار مشکل می کند و این آسیب ها غیر قابل جبران هستند.

هیپوکامپ یکی از مهمترین مراکز موجود در مغز است که مسئول حافظه و یادگیری در انسان هاست. اختلال در تکامل هیپوکامپ به واسطه مصرف الکل در سنین بلوغ می تواند تا ۱۵ درصد اندازه این بخش مهم را کاهش دهد و همچنین به عملکرد سلول‌های آن آسیب برساند.

مصرف الکل و اختلال در حافظه و یادگیری

به این ترتیب مصرف الکل می تواند سبب اختلال در حافظه و یادگیری شود و به درجات مختلف عملکرد نوجوانان را در مدرسه تحت‌الشعاع قرار دهد، افت تحصیلی و ترک تحصیل در نوجوانانی که الکل مصرف می کنند شایع تر از دیگران است.

تأثیر الکل بر لوب پیشانی مغز

بخش خاکستری لوب پیشانی مغز که اصطلاحاً «خانه شخصیت هر فرد» محسوب می‌شود، مهم‌ترین قسمت تکامل یافته مغز انسان است. به ویژه بخش قدامی آن (پیش پیشانی) که مرکز شعور، آینده نگری، منطق، پیش بینی وقایع و غیره شناخته شده است. لوب پیشانی در انسان امکان مهار هیجانات، کنترل احساسات از جمله خشم، رفتار منطقی، برنامه ریزی برای نیل به هدف و خلاقیت سازنده را برای انسان فراهم می نماید.

تأثیر مصرف الکل بر مغز در دوران نوجوانی

تأثیر الکل بر مدارهای عصبی لوب پیشانی

در واقع این بخش از مغز رفتارهای غریزی انسان را در صورت لزوم مهار یا تلطیف می نماید. باید توجه داشت که تکامل این بخش در انسان تا بیست الی بیست و پنج سالگی ادامه می یابد.

در انسان فقط ۱۰ درصد از مدارهای عصبی لوب پیشانی قبل از تولد شکل می‌گیرد و ۹۰ درصد باقی مانده در طول زمان و تا حدود ۲۵ سالگی برقرار می شوند. در شکل‌گیری این مدارهای عصبی تربیت، فرهنگ و به ویژه تجربه نقش دارند.

خطر مصرف الکل در سنین بلوغ

با توجه به این که بخش مذکور مغز در سنین بلوغ در حال رشد و تکامل است طبق گزارش ها، مصرف الکل حجم و اندازه این ناحیه مهم را کاهش می‌دهد و با تأثیر بر سلول‌های این قسمت می تواند موجب اتخاذ تصمیمات غیرمنطقی بدون در نظر گرفتن عواقب آن، پرخاشگری و رفتارهای تهاجمی از سوی نوجوانان ‌شود که اقدام به مصرف الکل می نمایند.

افرادی که پیش از ۱۷ سالگی درگیر مصرف الکل بوده‌اند در مقایسه با افرادی که نوشیدن الکل را تا ۲۱ سالگی و بیشتر شروع نکرده بودند، ۳ تا ۴ برابر بیشتر درگیر نزاع و کتک کاری بدنی شده اند.

همچنین نوجوانانی که اقدام به مصرف الکل می نمایند بیشتر درگیر رفتارهای جنسی پرخطر و به دنبال آن انواع بیماری های مقاربتی می شوند. به علاوه این دسته از نوجوانان بیش از دیگران قربانی انواع جرائم، سرقت و تجاوز به عنف می گردند.

مصرف الکل و رشد جسمی

می‌دانیم که در دوران بلوغ رشد جسمانی با سرعت زیادی اتفاق می افتد. مصرف الکل می تواند این روند طبیعی را از راه‌های مختلفی دچار اشکال نماید. به عنوان مثال کاهش ترشح هورمون های جنسی (استروژن در دختران و تستوسترون در پسران) و همچنین کاهش هورمون های غده تیروئید که به دنبال تأثیر الکل بر غدد درون ریز مغز به ویژه هیپوتالاموس و هیپوفیز اتفاق می‌افتد در کاهش رشد تأثیر بسزایی می گذارد.  

لازم به ذکر است که مصرف الکل در مقادیر بالا در دوران بلوغ می تواند علاوه بر موارد ذکر شده منجر به اضافه وزن، افزایش فشار خون، دیابت نوع ۲ و غیره شود.

رغبت افراد الکلی به استفاده از مواد مخدر

 افرادی که در سنین پایین شروع به نوشیدن الکل می کنند معمولاً در دوره های جوانی به مصرف انواع مواد مخدر مانند سیگار، حشیش، شیشه و ... روی می آورند.