هنگامی که نان آور خانواده گرفتار مصرف مواد مخدر از قبیل شیشه، هروئین، تریاک، حشیش و الکل بوده و بیکار است و در ارتباط با وظایف خود احساس مسئولیت ندارد واکنش سایر اعضای خانواده چگونه می تواند باشد.
بیکاری نان‌آوران خانواده مشکل بسیار رایجی در بین برخی از خانواده های سوء مصرف کنندگان مواد مخدر است. گاهی ممکن است بیمار احساس مسئولیت نکند. علی‌رغم مشاهده پیامدهای ناشی از مصرف مواد مخدر دست به اقدامی نخواهد زد. ممکن است روزها و هفته ها در خانه به خوابد. این موضوع اعضای خانواده مخصوصاً همسران را به دردسر می‌اندازد. گاهی ممکن است چیزی برای خوردن در خانه وجود نداشته باشد اما بیمار احساس مسئولیت نخواهد کرد.
اعضای خانواده ممکن است نسبت به چنین مسئله ای اعتراض نمایند. اغلب بیماران با رفتارهای توأم با پرخاشگری نسبت به این موضوع واکنش نشان خواهند داد. این مسئله ممکن است تبدیل به مشکل همیشگی شود و خانواده درباره نحوه واکنش به چنین رویدادی به عجز برسد. همسران ممکن است مجبور شوند تا به سختی کار کنند تا هزینه های خانواده و گاهی مواد مخدر همسرانشان را تهیه نمایند.
در خصوص درست یا نادرست بودن و نحوه واکنش منطقی از طرف خانواده دیدگاه‌های متعددی وجود دارد. اما باید قبل از هر چیز بر ترس های خود غلبه نمود. شاید واکنش منفعلانه به رفتارهای نامعقول بیمار ریشه در ترس های خانواده داشته باشد.
لازم است در چنین شرایطی به افزایش آگاهی خود پرداخت و با حضور در جلسات مشاوره و آموزش های گروهی مخصوصاً جلسات مشاوره ای اطلاعات خود را درباره نحوه برخورد درست و قدم به قدم با چنین بیمارانی افزایش داد. یکی از مهم ترین واکنش ها می‌تواند کنار گذاشتن ترس های خود و پرهیز از واکنش منفعلانه باشد. لذا تلاش کنید به دنبال ایجاد تغییر در رفتار خود باشیم.
در صورتی که بیمارتان تحت درمان است سعی نمایید تا از طریق ارجاع ایشان به مرکز درمانی اقدامات لازم از طرف درمانگر در خصوص ارائه مشاوره و خدمات درمانی به بیمار صورت گیرد. علاوه بر این لازم است برای ایجاد تغییرات کوچک در خویش تمرکز نموده و اقدام به تغییرات کوچک از خویش نمود. سعی کنید مسئولیت های مربوط به بیمار را مرتباً به او یادآوری نمایید.
علاوه بر این در فرآیند درمان لازم است برای خود زندگی کنیم. ما در طول زندگی با بیمار همیشه برای او زندگی کرده ایم و خود را قربانی افراد دیگر نموده ایم. هرچند گفتن این موضوع بسیار دشوار است اما باید تمرین نمود و البته بهترین اقدام این است که برنامه مراقبت برای خود طراحی نموده و در آن به تعیین اهداف کوتاه مدت و بلندمدت بپردازیم.
مراقبت از خود طرز تفکری است که در آن فرد مسئول بهزیستی، سعادت معنوی، عاطفی، جسمی، مادی، حل مسئله، اهداف، خواسته و علایق، افکار، باورها و اعتقادات خود هست.
