متادون یک داروی درمان اعتیاد است و در بسیاری از کشورهای جهان از جمله کشورمان از طرف وزارت بهداشت در اختیار مراکز درمانی اعتیاد به مصرف مواد مخدر قرار می گیرد.
شواهد و مدارک مستندی در خصوص آسیبهای جدی ناشی از مصرف این دارو نداریم هرچند تأثیراتی بر کاهش میل جنسی و بروز یرقان در بیماران وجود دارد. مصرف هر دارویی ممکن است عوارض جانبی داشته باشد و داروی متادون نیز از این قاعده مستثنا نیست. در خصوص بهبودی و اثربخشی درمان متادون تحقیقات عمده ای صورت گرفته است و اثربخشی آن زیاد است. در حالی که یکی از بحث برانگیزترین درمان هایی که در مورد درمان وابستگی به مواد مخدر مطرح شده است درمان نگهدارنده با متادون می باشد.
این شبهه برای افراد ایجاد می شود که پزشک به جای این که مرا ترک مواد مخدر دهد و کاری نماید که من مادهای را مصرف نکنم مرا قرصی کرده است. لذا بسیاری از افراد ممکن است از این دارو استفاده ننمایند. این افراد در واقع شناخت درستی از بیماری وابستگی به مواد مخدر و درمان متادون ندارند.
به دلیل ارزان بودن درمان با متادون فرد مجبور به مصرف مواد مخدر گرانقیمت و صرف هزینههای خانمان برانداز و دزدی نیست.
به دلیل عدم مصرف تزریقی احتمال بسیاری از بیماریهای مسری نظیر هپاتیت، ایدز و مشکلات قلبی در مصرف کنندگان متادون کم خواهد شد.
بسیاری از موادی که معتادان مصرف می کنند ناخالصی های زیادی داشته که هر کدام ضرر های خاص خود را نیز دارد. در حالی که داروی متادون در کارخانه و تحت شرایط استریل تهیه میشود و هیچ گونه ناخالصی ندارد.
بسیاری از موادی که توسط افراد معتاد مصرف می شوند سریعاً وارد بدن شده و خارج می شوند برای همین برخی از افراد دچار تغییرات خلقی می شوند که بسیار شدید بوده و برای اطرافیان قابل پذیرش نیست و نمیتوانند چرت زدن یا پرحرفی بیمار را تحمل کنند در حالی که متادون به آرامی وارد بدن شده و به آرامی خارج میشود لذا تغییرات خلقی زیادی ندارند و رفتارهای آنان معمولی تر می شود.
این مزیت باعث عدم تماس فرد با محیط های آلوده و مصرف کنندگان و فروشندگان مواد مخدر میشود در نتیجه فرد در معرض ریسک کمتری از نظر درگیری و قانونشکنی و تبعات ناشی از آن قرار می گیرد و با افرادی نظیر پزشک، مددکاران اجتماعی، روان شناسان و پرستاران ارتباط برقرار نموده که با او به مهربانی رفتار می نمایند.
در درمان با متادون فرد مواد جایگزین را از راه کاملاً قانونی تهیه میکند و مصرف او کاملاً تحت کنترل است و نیازی به نقض قانون ندارد.
بسیاری از مصرف کنندگان مواد مخدر غیر قانونی بر اثر مصرف بیش از اندازه مواد مخدر دچار مسمومیت می شوند و جان خود را از دست می دهند در حالی که در زمان درمان بیماری اعتیاد با متادون احتمال مسمومیت به دلیل نظارت پزشک بسیار کم و بعید است.
از طرف دیگر نظارت دقیق باعث میشود فرد از نظر مصرف مواد مخدر دیگر تحت پایش قرار گیرد و امکان مصرف مواد دیگر نیز کمتر میشود. فرد دیگر نیازی به تهیه پول مواد مخدر ندارد و در نتیجه بزهکاری برای تهیه پول مواد مخدر کاهش یافته و در نهایت رفاه خانواده افزایش می یابد.
کنترل علائم ترک مواد مخدر باعث میشود که فرد ثبات روانی و رفتاری داشته باشد و کاهش پرخاشگری باعث تغییر مثبت شخصیتی و بهبود میشود.
احتمال انتقال ویروس ایدز با تزریق مواد مخدر و استفاده از سرنگ مشترک زیاد است و عامل مهمی در گسترش این بیماری است و این افراد ویروس این بیماری را به همسر و شریک جنسی خود منتقل می کنند که با مصرف متادون این احتمال صفر می شود.
با وارد شدن هر فرد وابسته به مواد مخدر به درمان نگهدارنده با متادون یک مشتری از چرخه مصرف مواد مخدر خارج میشود.
در صورتی که متادون تحت نظارت تیم درمانگر مصرف شود احتمال مسمومیت و مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر کاهش مییابد.
نسبت به سایر درمانها، بیماران ماندگاری بیشتری در درمان دارند و عملاً در درمان موفق تر هستند که نشان دهنده اثربخشی درمان است.
به دلیل مدت زمان طولانی درمان و ماندگاری بیمار در درمان و احتمال ناچیز مصرف مواد مخدر در هنگام درمان اعتیاد، اعتماد و امید خانواده به درمان بیشتر شده و امکان همراهی خانواده در جهت بازسازی شرایط اجتماعی، فردی و روانی به طور صحیح افزایش می یابد.
وقتی که بیمار در درمان قرار می گیرد نگاه جامعه نسبت به او کم کم عوض میشود و به او به جای مجرم به دیده یک فرد نیازمند کمک مینگرند.
افراد وابسته به مواد مخدر به دلیل مصرف طولانی با افراد مجرم سر و کار خواهند داشت و فرصتی برای برقراری یک رابطه مثبت اجتماعی ندارند لذا در طول درمان با متادون میتوانند برقراری روابط سالم را تجربه نمایند.
دلالان مواد مخدر با هر بار معامله مواد مخدر، ناخالصیهایی به مواد مخدر می افزایند که عوارض آن ها به مصرف کننده مواد مخدر تحمیل می شود. درمان اعتیاد با متادون فرد را با عوارض این ناخالصی ها و بیماری های ناشی از آن می رهاند. مطالعه ۴۰ سال پژوهش برای روی اثرات درمانی متادون نشان داد که مصرف این دارو در بیماران وابسته به مواد مخدر مثبت بوده است. بنابراین بر خلاف باور عموم داروی متادون یک داروی کم خطر و سالم است.