ثبات و بی ثباتی در درمان اعتیاد

بیشتر برنامه های درمان اعتیاد با سم زدایی و ترک درمان پزشکی شروع می شوند، که اغلب اولین مرحله درمان محسوب می شود. همانطور که می دانیم، سم زدایی به تنهایی مشکلات روانشناختی، اجتماعی و رفتاری مرتبط با اعتیاد را برطرف نمی کند و بنابراین به طور معمول تغییرات رفتاری پایدار لازم برای بهبود را ایجاد نمی کند. بنابراین درمان اعتیاد بعد از سم زدایی باید از مرحله ثبات و بی ثباتی بگذرد و کامل شود.

مرحله ماه عسل در ترک اعتیاد

این مرحله که از هفته دوم درمان تا پایان ماه دوم به طول می‌انجامد دوره‌ای است که بیمار از درمان اعتیاد اظهار رضایت نموده، اغلب مشکلات او برطرف گردیده و نسبت به تداوم درمان راغب خواهد بود. این دوره موقتی است و لذا لازم است درمانگران ضمن تشویق بیمار به تداوم درمان اعتیاد، آگاهی های لازم را به بیماران و خانواده های آن ها ارائه نمایند.

مرحله بی ثباتی در ترک اعتیاد

این مرحله درمان بی ثباتی یا دیوار است. این مرحله از ماه دوم درمان شروع شده و تا ماه ششم به طول خواهد انجامید. موضوعات مهمی که در این دوره ممکن است اتفاق بیفتد که بیمار دچار لغزش و عود اعتیاد شود.

مواردی که در دوره بی ثباتی ممکن است باعث لغزش در اعتیاد شود

  • ممکن است وسوسه مصرف توسط بیمار شدت پیدا کند.
  • مجدداً باورهای نادرست در مورد مصرف مواد مخدر در بیمار شکل بگیرد.
  • علائم اضطراب و افسردگی در بیمار تشدید می‌شود.
  • ممکن است بیمار نسبت به ادامه درمان مردد باشد.
  • بیمار ممکن است لغزش و حتی عود نماید.
  • بیمار ممکن است دوز درمانی خود را به میل خود کم یا زیاد نماید.
  • بیمار موفقیت‌های خود را زیر سوال می برد.

ثبات و بی ثباتی در درمان اعتیاد

اقدامات ضروری تیم درمانی در دوران بی ثباتی

1-جلسات مشاوره به صورت هفتگی و منظم برگزار گردد و در این جلسات به بررسی مشکلات و نیازهای بیماران، عوامل بروز وسوسه و راه های مقابله با آن، آموزش مهارت های زندگی و اجتماعی از جمله مهارت برقراری ارتباط، حل مسئله، مقابله با بحران های فردی، راه های کنترل هیجانات پرداخته شود.

2-مشارکت دادن اعضای خانواده در فرآیند درمان با حضور در جلسات گروه درمانی و مشاوره در مراکز درمانی. 

3-تأکید بر موفقیت‌های درمان و برجسته نمودن موفقیت‌های درمانی بیمار. 

4-پیگیری منظم درمان دارویی و غیردارویی بیمار توسط مددکار اجتماعی و انجام ویزیت توسط پزشک. 

5-شناسایی و حذف برانگیزاننده های وسوسه پیرامون بیمار انجام اقدامات فوق باعث خواهد شد تا بیمار بتواند این مرحله مهم را به خوبی سپری نماید.

لذا لازم است درمانگران به ارائه خدمات فوق توجه نمایند.

مرحله ثبات درمان

این مرحله از ماه ششم درمان بیماری اعتیاد شروع می‌شود. بر اساس تحقیقات موجود بیمارانی که به ماه ششم درمان می رسند به موفقیت درمانی رسیده و اغلب عملکرد اجتماعی و روانی آن ها به حالت تعادل برگشته و در نتیجه امکان بازگشت مجدد آن ها به جامعه و خانواده فراهم می باشد. در این دوره بیمار ارتباط بیشتری با محیط اطراف برقرار نموده و به دنیای پیرامون واقعی خویش بر خواهد گشت.

هرچند مراحل فوق ممکن است در مورد اغلب بیماران صادق باشد اما ممکن است در مورد برخی از بیماران درست نباشد. یعنی بیماران به اشکال متفاوتی مراحل فوق را سپری نمایند. تشخیص این روند بر عهده تیم درمانگر خواهد بود.

انواع برنامه های درمانی

مطالعات تحقیقاتی در مورد درمان اعتیاد به طور معمول برنامه ها را به چندین نوع یا روش کلی طبقه بندی می کند. رویکردهای درمانی و برنامه های فردی به تکامل و تنوع ادامه می دهند و امروزه بسیاری از برنامه ها به طور منظمی در طبقه بندی های سنتی درمان اعتیاد به مواد مخدر نمی گنجند.