بیماری سرطان در کل به معنای رشد بدون قاعده و قابل کنترل سلولها است که سبب تخریب بافت مربوطه و اختلال در عملکرد آن میشود.
بر پایه پژوهشهای وسیعی که در زمینه ارتباط میان مصرف الکل و بروز یا پیشرفت انواع سرطان ها در دنیا انجام شده است میتوان گفت الکل به عنوان مادهای کارسینوژن یعنی سرطان زا در بسیاری از موارد شناخته شده است و دلایل محکمی وجود دارد که نوشیدن الکل احتمال بروز حداقل ۷ نوع سرطان را افزایش می دهد.
مصرف الکل حتی در مقادیر کم می تواند زمینه را برای سرطانی شدن سلولها در بدن فراهم کند. این بدان معنا نیست که هر کسی الکل مصرف می کند به سرطان مبتلا خواهد شد اما به طور کلی مشاهده شده است که برخی سرطان ها در میان افرادی که الکل مصرف می کنند شایعتر است.
مثلاً در بریتانیا هر ساله حدود ۴ درصد از سرطان ها با مصرف افراطی الکل مرتبط شناخته شده است. همچنین بر اساس مطالعاتی که در سال ۲۰۰۹ در ایالات متحده آمریکا انجام گرفت حدود ۳.۵ درصد از مرگ و میرهای ناشی از بیماری سرطان به افراد دارای اختلال الکلیسم مرتبط بوده است.
همان طور که پیش از این اشاره شد الکل در بدن متابولیزه میشود. حاصل این شکستن، ترکیبات شیمیایی سمی ای است به نام استالدئید. احتمال میرود که استالدئید خاصیت سرطان زایی داشته باشد. این متابولیت میتواند به دی.ان.ای سلولها آسیب برساند و روند ترمیم سلولی را نیز متوقف نماید.
همچنین این ترکیب مخرب می تواند سبب رشد سریع و غیر طبیعی سلول های کبدی شود. این رشد نامتعارف زمینه را برای تأثیرات ژنتیکی در داخل سلول فراهم می کند و می تواند منجر به سرطان کبد شود.
الکل جذب بسیاری از ویتامینها را که کمبودشان میتواند با سرطان ها مرتبط باشد، کاهش میدهد. از جمله اسید فولیک که به ترمیم دی.ان.ای سلول ها کمک می کند. احتمال میرود کمبود آن در بدن زمینهساز بروز سرطان باشد. در افراد الکلیسم به وفور دیده می شود.
الکل می تواند سبب افزایش میزان برخی هورمون ها از جمله هورمون استروژن در بدن زنان شود. افزایش استروژن با بروز سرطان پستان مرتبط است.
الکل می تواند سبب تولید «گونههای واکنشگر اکسیژن» در داخل سلول ها شود. این مولکول ها به دی. ان. ای سلول ها صدمه میزنند و میتوانند عامل ایجاد سرطان باشند.
مصرف الکل تأثیرات مخرب استعمال سیگار و قلیان را به شدت افزایش می دهد.
الکل جذب مواد سرطان زای موجود در دخانیات را توسط مخاط ناحیه دهان و حلق آسان می نماید. لازم به ذکر است که مشروبات الکلی علاوه بر الکل اتیلیک می توانند حاوی مواد سرطانزای دیگری چون نیتروزامینها، فنول ها و غیره نیز باشند.