کبد بزرگترین غده بدن است که در سمت راست معده و روی کیسه صفرا قرار دارد. این اندام مهم مسئول حدود ۵۰۰ عملکرد مختلف در بدن است. از مهم ترین وظایفش می‌توان به نقش کلیدی آن در متابولیزم پروتئین ها و لیپید ها از جمله شکستن چربی ها و به دام انداختن سموم و تصفیه آن ها با تبدیل کردنشان به مواد بی ضرر برای بدن، اشاره کرد.
کبد قادر است در طول یک ساعت فقط یک واحد یعنی ۷ الی ۸ گرم یا ۱۰ میلی لیتر الکل خالص را متابولیزه کرده (هپاتوسیت ها) در عملکرد سم زدایی دچار مشکل می شوند.
بیماری های کبدی ناشی از مصرف الکل نام دسته ای از بیماری‌های کبدی است که با مصرف مقادیر زیاد الکل مرتبط است. این بیماری ها شایع ترین اختلال فیزیکی سوء مصرف الکل هستند آن ها را در سه دسته کلی تقسیم بندی می‌کنند:
1. کبد چرب الکلی
2. هپاتیت الکلی
3. سیروز الکلی
کبد چرب الکلی می‌تواند پس از دوره کوتاهی از مصرف زیاد اتانول پدید آید. در این عارضه سلول‌های کبدی که در اثر مصرف میزان بالای الکل آسیب می بینند قادر به شکستن چربی ها نیستند و در نتیجه واکوئول های چربی در این سلول ها تجمع پیدا می‌کنند.
لازم به ذکر است که وجود چربی در کبد طبیعی است اما اگر میزان آن به بیش از ۵ تا ۱۰ درصد از وزن خود کبد برسد فرد به بیماری کبد چرب مبتلا می شود. اگر فردی که الکل را در مقادیر بالا مصرف می کند، دارای اضافه وزن و زندگی پر استرس باشد، احتمال ابتلای او به کبد چرب الکلی بالاتر می رود.
این عارضه معمولاً نشانگان بالینی خاصی ندارد. گاهی فرد مبتلا دردی خفیف در ناحیه شکم احساس می‌کند و بعضاً حجم کبد کمی افزایش می‌یابد. در آزمایش خون افزایش خفیفی در برخی فاکتورها از جمله آنزیم های کبدی مشاهده میشود و در مطالعات تصویربرداری مانند سونوگرافی تجمع چربی در کبد قابل تشخیص است.
خوشبختانه این وضعیت با قطع کامل مصرف الکل معمولاً برای حدود ۶ هفته برگشت‌پذیر است چون طی این مدت کبد فرصت دارد سلول های صدمه دیده را با سلول های جدید جایگزین کند. اما اگر شخص مبتلا به کبد چرب الکلی به مصرف الکل ادامه دهد می تواند به هپاتیت الکلی و یا سیروز الکلی دچار شود که وضعیتی برگشت ناپذیر است و می‌تواند به مرور زمان حتی موجب مرگ شود.
ترک الکل (قطع مصرف الکل)
کاهش وزن با پیروی از رژیم غذایی سالم و انجام فعالیت‌های بدنی روزانه
دوری از استرس
هپاتیت الکلی یک ضایعه التهابی در کبد است که به مرور زمان می‌تواند به علت مصرف مقادیر بالای الکل به وجود آید. میزان التهاب می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. علت اصلی بروز این عارضه متابولیت های سمی الکل هستند که با تأثیر بر سلول‌های کبدی عامل ایجاد التهاب در آن ها می شوند.
البته لازم به ذکر است برخی از افراد که در مصرف اتانول زیاده روی می کنند و یا حتی وابسته به مصرف الکل شناخته شده اند هرگز به هپاتیت الکلی دچار نمی شوند. در نتیجه علل دیگری غیر از اتانول مثل عوامل ژنتیکی و سوء تغذیه می توانند در بروز هپاتیت الکلی مؤثر باشند.
درد ناحیه شکم
بزرگ شدن کبد
کاهش اشتها و کاهش وزن بدن
خشکی دهان
استفراغ
تب
احساس خستگی و بی حالی
یرقان
تغییرات خلقی از جمله پریشان حالی
به دنبال مصرف دراز مدت الکل در مقادیر بالا به مرور زمان سلول های کبدی می توانند دچار صدمات جدی شوند. هنگامی که این سلول ها طی فرآیند ترمیم یا بافت همبند (فیبروتیک) جایگزین می‌شوند این بافت چون سدی مانع گردش آزادانه خون و صفرا در کبد می شود و در نتیجه عملکرد این عضو دچار اختلال شدید می گردد.
احساس خستگی و ضعف و کاهش وزن بدن
تجمع آب در بافت ها که منجر به ورم پاها و ناحیه شکم میشود
خارش پوست
یرقان
تغییرات خلقی مثل دستپاچگی و پریشان حالی
وجود خون در مدفوع
تب با تداوم مرگ سلول‌های کبدی و رسوب بافت همبند، کبد چروکیده و در مرحله نهایی سخت می شود. این دسته از بیماران برای زنده ماندن نیاز به پیوند کبد دارند.
