مصرف طولانی مدت مقادیر بالای الکل به ویژه در سنین پایین می تواند تأثیرات بسیار نامطلوبی بر سلامت استخوان ها بگذارد و احتمال ابتلا به پوکی استخوان را در سنین بالاتر افزایش دهد.
الکل اصطلاحاً «دشمن کلسیم» است. کلسیمی که عنصر کلیدی ساختار استخوان هاست. بدین ترتیب که الکل با تأثیر منفی ای که بر اندام های دستگاه گوارش می گذارد، جذب کلسیم در بدن را دچار اشکال می کند و با اختلالاتی که در عملکرد کبد ایجاد می‌کند فعال سازی ویتامین دی را که در جذب کلسیم نقش مهمی ایفا می‌کند نیز مختل می نماید.
پژوهش‌ها نشان می‌دهند که الکل میزان هورمون استروژن را در بدن کم می‌کند. کاهش استروژن، بازسازی استخوانی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و سبب تضعیف بافت استخوانی می‌شود. این اثر به ویژه در بانوان یائسه بسیار مشخص است. اتانول همچنین میزان دو هورمون کورتیزول و پاراتیروئید را که در مقادیر بالا برای استخوان ها مضر هستند، افزایش می دهد.
علاوه بر موارد ذکر شده الکل خود مستقیماً سلول‌های استخوان‌ساز را از بین می‌برند و بدین ترتیب روند بهبودی شکستگی های استخوانی را به تعویق می‌اندازد. شکستگی استخوان ها در افراد الکلی به علت تضعیف ساختار استخوانی و تخریب اعصاب به ویژه در نواحی لگن و ستون مهره ها شایع تر است.
خوشبختانه با ترک الکل وضعیت استخوان ها به میزان قابل توجهی بهبود می یابد. لازم به ذکر است که در صورت اعتیاد همزمان به الکل و توتون مشکلات نامبرده استخوانی مضاعف خواهند شد که در این صورت برای توقف این روند مخرب ترک همزمان هر دو الزامی است.
یکی از شایع ترین اختلالات مفصلی آرتریت است. در این اختلال یک یا چند مفصل به دلایل مختلفی دچار التهاب می شوند. حدود ۱۰۰ نوع مختلف آرتریت وجود دارد که شایع ترین آن ها عبارتند از: استئوآرتریت (اصطلاحاً آرتروز)، آرتریت روماتوئید (اصطلاحاً روماتیسم مفصلی)، نقرس و غیره. در آرتریت معمولاً یک یا چند مفصل خشک و دردناک، متورم و ملتهب و دچار محدودیت حرکتی می‌شوند.
در بیماری استئوآرتریت غضروف ها که انتهای استخوان ها را در مفصل می‌پوشانند نازک می شوند و به تدریج در برخی نواحی از بین می‌روند. این تحلیل باعث می‌شود استخوان های زیر غضروف ها به همدیگر ساییده شوند. نهایتاً درد، التهاب و کاهش حرکت مفاصل به وجود می‌آید.
به مرور زمان مفصل شکل طبیعی اولیه خود را نیز از دست می دهد و زوائدی استخوانی در مفصل رشد می‌کنند که خود باعث درد و تغییر شکل بیشتر مفصل می شوند. شایع‌ترین مفاصل درگیر عبارتند از: مفاصل دست، پا، زانو، ران و ستون مهره ها.این بیماری پیشرونده معمولاً در افراد مسن دیده می‌شود.
ارتباط قابل توجهی بین این نوع از آرتریت و مصرف الکل گزارش نشده است. آرتریت روماتوئید نوع دیگری از آرتریت است که در آن سیستم ایمنی بدن به علل ناشناخته ای مفاصل را مورد حمله قرار می دهد و سبب التهاب و درد و به مرور زمان تخریب غضروف و استخوان های مفصل می‌شود.
این بیماری معمولاً در افراد ۴۰ تا ۵۰ ساله ظاهر می‌شود و در زنان سه برابر بیشتر از مردان بروز می‌کند. از مشخصات این نوع از آرتریت این است که مفاصل بدن به صورت قرینه درگیر می‌شوند.
برخی از پژوهش‌ها نشان داده‌اند که مصرف مقادیر کم الکل می‌تواند احتمال بروز این بیماری را کم کند و تا حدودی علائمی چون التهاب و درد را در افراد مبتلا به این بیماری کاهش دهد. علت می تواند تضعیف عملکرد سیستم ایمنی توسط الکل باشد.
البته باید توجه داشت که برای اکثر این بیماران داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل ایبوبروفن و . . . تجویز می‌شود و مصرف همزمان این داروها با الکل در مقادیر کم برای بدن بسیار مضر است.
در نقرس نیز شخص از التهاب و قرمزی و درد و سوزش مفاصل به ویژه در ناحیه شست پای چپ شکایت دارد. عامل این بیماری افزایش میزان اسید اوریک در خون است. اسید اوریک باعث ایجاد کریستال هایی می‌شود که در مفاصل، تاندون ها و بافت های اطراف رسوب می‌کنند.
امروزه می دانیم که علاوه بر ژنتیک، برخی بیماری‌ها، داروها و رژیم غذایی نیز می‌تواند در بروز نقرس نقش مهمی ایفا کند. دریافت زیاد مواد غذایی و نوشیدنی‌های حاوی اسید آمینه پرورین مثل گوشت قرمز و الکل از عوامل محرک ابتلا به نقرس به حساب می‌آیند.
چراکه پورین در بدن به اسید اوریک تبدیل می شود. کاهش خروج اسید اوریک از بدن توسط کلیه‌ها و کمبود آب بدن که به دنبال مصرف الکل اتفاق می‌افتد به بالا رفتن میزان اسید اوریک در خون و ایجاد نقرس کمک می‌کند.
