تعریف مواد مخدر و روان گردان

انسان برای درمان بیماری های جسمی و روانی خود مبادرت به مصرف دارو برای بهبود بیماری و یا تسکین علائم آن می کند. مواد مؤثر بر وضعیت روانی عمدتاً نه به منظور درمان و تسکین و آلام بیماری بلکه برای تغییر در رفتار و هیجانات مصرف کننده، مورد سوء مصرف قرار می گیرد. مواد مخدر شامل کلیه ترکیبات شیمیایی است که باعث تغییر کارکرد مغز به صورت هیجان، افسردگی، رفتار نابهنجار و عصبانیت یا اختلال در قضاوت و شعور شود.

تعریف و انواع مواد مخدر و روان گردان

انواع مواد مخدر و روان گردان را بررسی می کنیم.

تعریف دارو

دارو تعریف های مختلفی دارد، هر کس دارو را به یک شکل تعریف می کند. سازمان بهداشت جهانی دارو را این گونه تعریف می کند، هر ماده ای که وقتی وارد بدن موجود زنده شود موجب تغییر یا تعدیل در خاصیت یا عملکرد موجود زنده گردد، دارو نام دارد.         

تعریف مخدرها

تعریف سازمان بهداشت جهانی از ماده مخدر این است که هر ماده ای که پس از وارد شدن به درون ارگانیزم بتواند به یک یا چند عملکرد از عملکردهای آن اثر بگذارد ماده مخدر است. این تعریف، مصرف کنندگان مواد مخدر را افراد غیرطبیعی نمی داند و دارای این مزیت است که همه مخدرهای قانونی و مخدرهای غیرقانونی نظیر هروئین و ال. اس. دی را در بر می گیرد.   مخدرها به لحاظ شدت خطر به ۲ گروه مخدرهای سبک و مخدرهای سنگین تقسیم می شوند.

مخدرهای سبک

در مقابل مخدر سنگین گروه بندی و اصطلاحی است که برای مخدرهای بی خطر آورده شده است.

مخدرهای سنگین

اصطلاحی است برای تعدادی از مخدرها در مقابل مخدرهای سبک بیان می شود. منظور از مخدرهای سنگین، نوع مواد مخدری است که خطرناک تلقی می شوند.

مواد استنشاقی

برای ایجاد سرگیجه، بی خیالی و سردرگمی استفاده می شوند.

  • حلال ها: بنزین، تینر نقاشی و مواد غلط گیری.
  • گازها: فرئون، نیترواکسیدها و افشانه ها.
  • چسب ها: لاک، سیمان پلاستیکی و چسب هواپیما.
  • شوینده ها: لکه برها، مواد خشک شویی و پاک کننده گریس.

مواد توهم زا

ایجاد حالت وهم آلود، احساس شناوری، دریافت های عجیب و غریب از واقعیت، احساسات غیرعادی و شدید، هیجان و شعف ایجاد می کنند.

کانابینول ها

این گروه از مواد مخدر به نام های مختلفی مانند ماری جوانا، علف، حشیش، گراس، بنگ و غیره شناخته می شوند. ماری جوانا شایع ترین ماده مخدر مورد سوء مصرف در جوامع غربی است. در پژوهش های معتبر نشان داده شده است که مصرف کانابینول ها و به خصوص تکرار مصرف آن ها، احتمال مصرف مواد مخدر قوی تر مانند کوکائین یا هروئین را در سنین بالاتر، افزایش می دهد.

مواد مخدر

مواد مخدر به کلیه مواد طبیعی و شیمیایی گفته می شود که اعتیاد آور باشند. بعضی از این مواد تخدیرکننده نبوده، بلکه ممکن است ایجاد تحرک و توهم نمایند. به طور کلی مواد مخدر به موادی اطلاق می شود که مصرف آن ها در انسان حالاتی غیرعادی ایجاد نماید. این حالات که عموماً لذت بخش هستند، به صورت موقت و کاذب ایجاد می شوند. مواد مخدر شامل کلیه ترکیبات شیمیایی است که باعث تغییر کارکرد مغز به صورت هیجان، افسردگی، رفتار نابهنجار، عصبانیت یا اختلال در قضاوت و شعور می شود.

مواد افیونی یا اپیوئیدی

افیون یا ماده مخدر، ماده ای است که می تواند شیمیایی یا طبیعی باشد و نیروهای روانی را تحریک می کند و از طریق اثراتی که بر احساسات، اندیشه یا ذهن انسان می گذارد و در نتیجه باعث تغییر رفتار در فرد مصرف کننده می شود. یکی از ویژگی های مواد افیونی ایجاد اعتیاد یا وابستگی است. یعنی شخص میل شدید و روزافزونی به مصرف مواد مخدر پیدا می کند.

مواد محرک

مواد محرک به دسته ای از مواد اعتیادآور گفته می شود که با مصرف آن ها و از طریق تحریک سیستم عصبی مرکزی مقدار قابل توجهی دوپامین در مغز آزاد می شود. همین امر باعث سرعت انتقال پیام های عصبی می شود. در نتیجه فشار خون و ضربان قلب بالا می رود. مصرف مواد محرک ایجاد انرژی کاذب، تمرکز زیاد و بی خوابی طولانی مدت می کند. آمفتامین، مت آمفتامین (شیشه)، کوکائین، ریتالین و اکستازی نمونه های قوی، نیکوتین و کافئین هم نمونه های ضعیف آن هستند.