چند و چون همه گیری مصرف کانابیس

کانابیس ماده ی مخدری است که با نام های حشیش و ماری جوانا شناخته شده است. از گذشته مورد استفاده های پزشکی و تفریحی قرار می گرفته است. کانابیس از سرشاخه های گلدار گونه مونث گیاه شاهدانه به دست می آید و مصرف آن باعث سرخوشی و لذت بسیار فراوان می شود. متاسفانه کانابیس یکی از پر مصرف ترین مواد مخدر می باشد که مصرف آن به خصوص در بین جوانان بسیار شایع است.

این مواد مخدر را بیشتر جوانان مصرف می کنند. شروع مصرف معمولاً در اواسط نوجوانی است. تقریباً 5 درصد از افراد جامعه در طول عمر خود از این مواد مخدر مصرف می کنند.

آمار مصرف کانابیس در ایران

در یک مطالعه ایرانی، حدود یک چهارم از دانشجویان کارورز پزشکی در طول عمر خود کانابیس یا حشیش مصرف کرده بودند. طبق آمار جهانی، سه چهارم معتادان، مواد کانابینوئید هم مصرف می کنند.

در ایران، در سال 1377 تا 1378، 13 درصد از معتادان در یک ماه گذشته کانابیس مصرف کرده بودند، در حالی که در سال 1385، در یکی از شهرهای غرب کشور، این رقم در معتادان 12 تا 25 ساله 36 درصد گزارش شده است. در یک مطالعه، در 3 درصد از مراجعان به بخش فوریت های روان پزشکی، آزمایش ادرار از نظر مواد کانابینوئید مثبت بود.

مصرف طبی کانابیس

مواد کانابینوئید در درمان تهوع و استفراغ ثانوی به داروهای ضد سرطان، موارد خاصی از بی اشتهایی روانی، آب سیاه چشم و صرع مقاوم به درمان به کار رفته اند. این مواد اثرات ضد درد و شل کننده عضلانی هم دارند، بنابراین برای درمان گرفتگی های ماهیچه ای و دیستونیا به کار می روند، همچنین به عنوان اشتها آور هم در ایدز مصرف شده اند.

چند و چون همه گیری مصرف کانابیس

عوارض طبی مصرف کانابیس

هیدروکربن های سرطان زای این مواد به بیماری مزمن ریوی و سرطان ریه می انجامد. پلاسیدگی مغزی، صدمات کروموزومی، نابهنجاری های جنینی و اشکال در واکنش های ایمنی و باروری، اثراتی هستند که در پی آزمایش این مواد در حیوانات دیده شده، اما هنوز در انسان به ثبات نرسیده اند.

عوارض روان پزشکی مصرف کانابیس

مسمومیت با کانابیس با مقادیر زیاد آن به ندرت توهمات بینایی و شنوایی، هذیان ها و اختلالات تفکر را در افراد سالم به دنبال دارد. به این وضعیت، دلیریوم یا سرسام کانابیس، و در فرهنگ های مصرف کننده کانابیس، مانند هند، روان پریشی کانابیس می گویند. این روان پریشی با ترک کانابیس از بین می رود.

شایع ترین اختلالات روان پزشکی ناشی از این مواد اختلالات اضطرابی هستند که اغلب به صورت حملات اضطرابی یا پانیک تظاهر می کنند. بی خویشتن شدگی (مسخ شخصیت) و بی واقعیت شدگی (مسخ واقعیت) نیز در مصرف کنندگان دیده می شود. اختلالات اضطرابی در کسانی که تازه مواد کانابینوئید، به ویژه مواد کانابینوئید قوی را مصرف کرده اند بیشتر دیده می شود.

عوارض مصرف خوراکی مواد کانابینوئید

مصرف خوراکی مواد کانابینوئید همچنین اختلال روان پریشانه ایجاد می کند که عمدتاً با هذیان های گزند و آسیب همراه است و البته گه گاهی توهمات گذرا نیز به چشم می خورد، هر چند این حالت ممکن است تا 6 هفته طول بکشد، و به آن جنون شاهدانه نیز می گویند.

با توجه به شباهت زیاد این علائم به نشانه های روان گسیختگی، قبلاً معتقد بودند که مبتلایان به اسکیزوفرنیا برای خود درمانی کانابیس مصرف می کنند. امروزه معتقدند که کانابیس بروز اسکیزوفرنیا را در افراد مستعد شعله ور می کند.

اختلالات مصرف کانابیس

اختلالات خلقی (سرخوشی و به ویژه افسردگی)، اختلال خواب و اختلال کارکرد جنسی نیز در پی مصرف این مواد شایع است و در صورت مصرف درازمدت آن، حالت بی احساسی، فقدان شور و سردی نشانگان ناانگیزشی گزارش شده است.