برخی از بیماران سوء مصرف کننده مواد مخدر ممکن است مشکلات معمولی زندگی را از مشکلات و پیامدهای سوء مصرف مواد مخدر تفکیک ننمایند، این موضوع پیامدهای مخربی را به دنبال خواهد داشت.
یکی از مشکلاتی که ممکن است تأثیر زیادی در فرآیند درمان اعتیاد داشته باشد عدم تفکیک مشکلات زندگی از مشکلات مصرف مواد مخدر در بین سوء مصرف‌کننده مواد مخدر است. اغلب بیماران عادت دارند تا مسائل مختلف را به همدیگر ربط دهند. به عنوان مثال ممکن است مشکلات خانوادگی را دلیل خوبی برای لغزش در دوران ترک اعتیاد بدانند.
هر چند این مسئله ممکن است ناشی از تفکر کج اندیشانه این بیماران باشد اما لازم است آموزش های لازم را برای تفکیک مسائل مختلف دریافت نمایند.
هر چند تفکیک مسائل مختلف زندگی به دلیل تأثیراتی که بر همدیگر دارند دشوار است اما باید موضوعات مختلف را در جای درست و دقیق تحلیل نمود. مسائل زندگی پیرامون ما می‌تواند مانند قفسه ی کتابخانه باشد. هنگامی که کتاب‌ها به صورت منظم و دقیق و در جای خودش چیده شوند نظم خاصی بر کل کتابخانه حاکم خواهد بود اما هنگامی که جای کتاب‌ها به درستی تفکیک نشده باشد شاهد بی‌نظمی در کل کتابخانه خواهیم بود.
مشکلاتی که بیماران سوء مصرف کننده مواد مخدر تجربه می نمایند شبیه چیدمان کتاب های یک کتابخانه است. یعنی چنان چه به درستی مشکلات طبقه‌بندی و تحلیل شوند می تواند به هر حل و کاهش پیامدهای ناشی از آن منجر شود. در این رابطه آموزش حل مسئله به بیمارانی که تحت درمان قرار دارند از اهمیت زیادی برخوردار است.
اعضای خانواده می توانند به بیمار کمک نمایند تا مشکلات را درست تشخیص دهد. علاوه بر این مشکلات زندگی را از روند درمان تفکیک نماید. مشکلات زندگی نیازمند راهکار خاص خود بوده و مشکلاتی که حین درمان اعتیاد ایجاد می‌شود نیز مستلزم در نظر گرفتن راهکارهای مخصوص به خود است. ایجاد چنین تفکیکی در تداوم طول درمان بیماران و اتخاذ تصمیم گیری های منطقی درباره مشکلات زندگی مؤثر خواهد بود و به ایجاد نظم در مسائل مختلف زندگی کمک خواهد نمود.
بیان احساسات واقعی خود در ارتباط با بیمار و توسط اعضای خانواده تأثیری فراوانی در بهبودی بیمار گرفتار اعتیاد دارد. نباید احساسات خود را پنهان کنید. از بیان احساسات ساختگی نیز خودداری نمایید. بیماران خیلی زود متوجه احساسات ساختگی خواهند شد. هرچند لازم است در هر زمان عشق و علاقه خود را نسبت به بیمارانتان ابراز نمایید. چنین موضوعی به تقویت انگیزه بیماران برای ادامه درمان کمک خواهد نمود. اما ضروری است تصمیم بگیریم تا به ایجاد تغییر بپردازیم. تغییر ابتدا باید از خود شما شروع شود.
این تغییر می‌تواند در احساسات، باورها، نگرش و رفتار باشد. تغییر در احساسات بخش مهمی از فرآیند تغییر است. سعی کنید احساسات خود را تغییر دهید. تلاش نمایید واقعی باشید. در مشکلات گذشته غرق نشوید. در زمان حال زندگی نمایید. مهم است که تمرکز ما بر وضعیت حال بیمار باشد و شرایط موجود را مد نظر قرار داده و بپذیرید. گذشته مدفن احساسات و افکار است.
چنان چه حال بیمار خوب است خوشحال باشید. به او تبریک بگویید ولی سعی نکنید در بازی بیمار وارد شوید. یعنی نباید با حال خوب بیمار خوب شده و با مشکلات او ناامید شوید. باید محکم باشید. سعی نمایید در بیان احساسات خود صادق و قاطع باشید. چنان چه از رفتار بیمارتان نگران بوده و یا خشمگین هستید آن را بیان کنید. ترس های تان را پنهان نکنید بلکه آن را ابراز نمایید.
