گاهی در فرآیند درمان اعتیاد، اعضای خانواده علی رغم موفقیت درمان بیمارشان نسبت به وضعیت آن ها نگران هستند.
دلایل نامشخصی برای نگرانی اعضای خانواده وجود دارد هرچند بیماران ممکن است تحت درمان بوده و درمان موفقی نیز داشته باشند. البته به نظر می‌رسد عواملی در این زمینه نقش داشته که می‌توان به ترس از بازگشت دوباره بیمار به مصرف مواد مخدر و بروز مشکلات ناشی از بیماری هم وابستگی اشاره نماییم. یعنی این افراد به دلیل درگیری زیاد در درمان، بیمار می‌شوند.
یکی از اقدامات مهم مراکز درمانی شناسایی اختلالات روانی در بین خانواده های بیماران و فراهم کردن زمینه درمان بیماری اعتیاد آن هاست. برخی از سوء مصرف کنندگان مواد مخدر ممکن است اقدام به پرخاشگری و حتی توهین و اطرافیانشان نمایند.
سوء مصرف‌کننده مواد مخدر و یا افرادی که تحت درمان اعتیاد هستند ممکن است در طی دوران مصرف و یا در طول دوران بهبودی اعتیاد اقدام به فحاشی و توهین به اطرافیانشان نمایند. هرچند این کار از نظر اخلاقی ناپسند و ممکن است به طرد توسط اطرافیانشان منجر گردد اما لازم است در این خصوص برخورد قاطع و در عین حال منطقی از طرف اعضای خانواده صورت پذیرد.
مسلماً بیماران به دلیل بیماری اعتیاد و مشکلاتی که دارند حق توهین به هیچ کس حتی اطرافیانشان را ندارند و لذا باید اعضای خانواده مسئولیت‌های بیمار را به او یادآوری نموده و در عین حال در مورد حدود و پرهیز از اعمال خشونت و به کاربردن توهین، تذکرات لازم را به بیمار دهند تا به تشدید مشکل منجر نشود.
همچنین سعی نمایند تا دلایل پرخاشگری بیمار را شناسایی نموده و با همکاری سایر اعضای خانواده و تیم درمان اقدام به کاهش آن نمایند. موضوعی که مهم است شناسایی دقیق مشکل و نحوه واکنش به این مشکلات، حل مسئله و پرهیز از بروز و تشدید تنش بیشتر در خانواده است.
واضح است هیچ کسی حق توهین و پرخاشگری در محیط خانه نسبت به سایر اعضای خانواده را ندارد اما به هنگام بروز چنین مشکلاتی باید به بحث و بررسی آن و شناسایی دلایل بروز و کنترل شرایط بپردازیم. پس تلاش نمایید کنترل امور را در اختیار گرفته و واکنش افراطی نشان ندهید. سعی نمایید بیمار را آرام ساخته و به بررسی و حل مشکل بپردازید.
هنگامی که به این نتیجه رسیدید بیمارتان بدون هیچ دلیلی و صرفاً برای کنترل امور مسائل مربوط به خانه اقدام به پرخاشگری می نماید قاطع باشید و سعی کنید با لحن قاطعانه با او صحبت نموده و مسئولیت های خانوادگی را به او یادآوری نمایید. برخی از سوء مصرف کنندگان مواد مخدر ممکن است در فرآیند درمان دچار گوشه گیری و انزوا شوند. افرادی که تحت درمان هستند ممکن است به دلایل مختلفی دچار گوشه‌گیری شده و منزوی گردند.
به هنگام بروز چنین مسائلی اولین کاری که نباید انجام داد، سرزنش بیمار است. اولین اقدامی که باید انجام دهید، گفتگو با بیمار پیرامون مشکلات اوست. سعی نمایید با او همدل باشید. مثلاً به او بگویید که او را درک می کنید و مانند او نگران گذشته و آینده هستید. اما گذشته هر چه بود تمام شده است، مهم وضعیت فعلی شماست. تو الان خوبی و این برای ما مهم است.
تو برای ما مهمی و ما تو را دوست داریم. به کار بردن جملات فوق و ابراز عشق و علاقه به بیمار در کاهش مشکلات روانی و انزوای او مؤثر خواهد بود. در صورتی که انزوای بیمارتان طولانی باشد در اولین فرصت با مشاوران و تیم درمان گفتگو نموده تا اقدامات لازم توسط آن ها به انجام برسد.
