همه ما ناچار هستیم که در طول روز تصمیم های بسیاری بگیریم. تصمیم هایی درباره مسائل کوچک و بزرگ. البته تصمیم گیری های کوچک کار دشواری نیست، اما در خصوص تصمیم های بزرگ همه ما در مواردی به راهنما و مشاور نیاز داریم.
در رابطه با بیمارانی که در آستانه ترک مواد مخدر هستند، هر گونه تصمیم گیری چه کوچک و چه بزرگ دشوار است. در این راستا، همه افرادی که در دوران ترک اعتیاد به سر می‌برند به یادگیری این مهارت نیازمندند.
افرادی که نمی توانند درست و به موقع تصمیم بگیرند معمولاً همان کسانی هستند که نمی توانند اعتیاد به مواد مخدر را ترک و بیماری اعتیاد را درمان کنند. چرا که وقتی در شرایط بحرانی قرار بگیرند این ناتوانی در تصمیم گیری صحیح، فرد در حال ترک اعتیاد را به سمت عود و مصرف مجدد مواد مخدر می کشاند. این مسئله در مورد موادی مانند: سیگار، هروئین، شیشه و حشیش که وسوسه و ولع بالاتری دارند، بیشتر دیده می شود.
دو نوع تصمیم گیری منطقی و تصمیم گیری غیر منطقی (تکانشی) وجود دارد.
در تصمیم گیری منطقی افراد تصمیم هایشان را می‌سنجند و قبل از به اجرا درآوردن آن با چند نفر مشورت و درباره پیامدهای آن فکر می‌کنند. تأمل، ارزیابی پیامدها و بررسی سود و زیان، که ویژگی بارز تصمیم‌های منطقی است، سبب می‌شود افراد کمتر اشتباه کنند و تصمیم های درستی بگیرند.
برای مثال: شخصی برای تصمیم گیری درباره خرید اتومبیل با پدرش مشورت می کند و یا فرد دیگری مصمم است ازدواج کند و مزایا و معایب ازدواج با فرد مورد نظر را می‌سنجد. چند تصمیمی را که به تازگی گرفته‌اید بررسی و مشخص کنید از چه نوعی است.
در تصمیم‌گیری احساسی فرد صرفاً بر اساس احساس قلبی اش، بدون فکر و با عجله تصمیم می‌گیرد. این نوع تصمیم‌گیری‌ها تکانشی است، زیرا بدون اندیشه و تأمل صورت می‌گیرد.
برای مثال فرد ناگهان تصمیم می گیرد به مسافرت برود. با کسی که صرفاً از قیافه اش خوشش آمده است دوست می شود و از این قبیل. از آن جا که تصمیم‌های تکانشی در لحظه گرفته می‌شود، فرد بدون اندیشه درباره پیامدها و سود و زیان آن ها تصمیمی را می‌گیرد و بلافاصله تصمیمش را به اجرا درمی‌آورد. در واقع می‌توان گفت در تصمیم‌های تکانشی افراد اغلب اشتباه می‌کنند.
در تصمیم‌گیری احساسی، صرفاً احساس و کشش های درونی فرد مؤثر است، در حالی که در تصمیم گیری های منطقی عقل و خرد تأثیرگذار است. در واقع در تصمیم گیری های احساسی فرد با خود احساسی اش تصمیم می گیرد، در حالی که در تصمیم گیری های منطقی فرد با مغز منطقی اش تصمیم می گیرد.
افسردگی، ناامیدی، فقدان انگیزه، اشتغال ذهنی و گرایش‌های وسواسی سبب می‌شود که فرآیند تصمیم گیری برای بسیاری از افراد در حال ترک اعتیاد دشوار باشد.
· ناتوانی در تصمیم گیری را به منزله نشانه ای بیمارگونه به بیماری تان ربط دهید نه به ضعف شخصیتی یا به هوش خود.
· از تصمیم‌های کوچک شروع کنید تا به تدریج بتوانید تصمیم‌های عمده و بزرگ بگیرید.
· بدانید که اجتناب و کنار کشیدن از تصمیم‌گیری، کار را دشوار می‌کند و سبب می‌شود که شما بیش از پیش در تصمیم‌گیری ناتوان شوید.
· مهارت تصمیم گیری را بیاموزید.
در این مهارت ابتدا باید سود و زیان هر گزینه را مشخص و گزینه ای را انتخاب کنید که مزایای آن بیشتر از معایبش است. همچنین گزینه ای را انتخاب کنید که در کوتاه مدت و نیز در بلندمدت سودمندتر است. در صورتی که مزایای هر دو گزینه انتخابی یکسان باشد، به قلبتان رجوع کنید و اگر قلباً خواستار گزینه‌ای هستید، آن را انتخاب کنید.
