اداره احساسات زمینه ساز مصرف مواد مخدر

احساسات منفی، مهم ترین مانع در درمان موفقیت آمیز اعتیاد است. احساساتی از قبیل اضطراب، کسالت، افسردگی، احساس گناه و شرم می تواند منجر به لغزش و یا عود شود، این قبیل احساسات همچنین می توانند باعث مشکلاتی در روابط اجتماعی شوند.

برخی از افراد با مصرف مواد مخدر یا الکل سعی در مخفی نمودن احساسات واقعی شان دارند، اما مصرف مواد مخدر باعث می شود احساسات بیشتر از آنچه هست بروز کند، بنابراین گاهی بعد از مصرف، این احساسات شدید شده و بدتر از آنچه واقعاً بودند به نظر می رسند. به عنوان مثال الکل و مواد مخدر می توانند یک عصبانیت خفیف را به خشم شدیدی تبدیل کند. در واقع این گونه احساسات اجتناب ناپذیر می باشند اما نحوه اداره آنها بسیار اهمیت دارد. آنچه مهم است شناخت این احساسات ونحوه کنترل و مقابله با آنها است.

عصبانیت

یکی از مهم ترین موانع عمده ی بهبود اعتیاد عصبانیت است. مشکل عمده در رابطه با عصبانیت نحوه اظهار آن است.

عصبانیت اغلب به صورت تهاجمی و به صورت خشونت آمیز ابراز می شود. پدیده عصبانیت یک واکنش طبیعی بدن است اما آنچه مهم هست این است که بایستی عصبانیت در مسیر بی خطر نمایش داده شود. یادگیری راه های سالم برای انتقال عصبانیت و کنترل خشم یک ضرورت برای همگان و به ویژه برای شماست. در هنگام عصبانیت بایستی قبل از هر اقدامی به پیامد های ناشی از آن فکر کنید.

اضطراب

در شروع درمان، اظطراب و تشویش طبیعی است. نگرانی از اینکه آیا این بار، درمان موفقیت آمیز خواهد بود یا خیر؟ بعضی مواقع این احساسات ناخوشایند مشکلاتی در بیمار ایجاد می کند و حتی گاهی مانع از ادامه درمان می شود، پس لازم است در صورت تجربهٌ این احساسات با درمانگر خود مشورت کنید و احساسات خود را با وی در میان بگذارید.

اضطراب و اعتیاد 

کسالت

زندگی بدون مصرف مواد مخدر برای فردی که سال ها زمان زیادی از زندگی اش را صرف تهیه و مصرف آن می کرده است بسیار کسل کننده به نظر می رسد. چرا که در حال حاضر شما به برخی از روابط ناسالم گذشته پایان بخشیده اید و اکنون در زمان هایی که در گذشته صرف تهیه و مصرف مواد مخدر می کردید سرگرمی خاصی ندارید! برای پر کردن این خلأ باید به جایگزین های بهتر فکر کنید. بر قراری ارتباط با افراد سالم و پیدا کردن سرگرمی برای زندگی می تواند این احساس را کمرنگ کند.

افسردگی

وقتی که شما مواد مخدر را کنار می گذارید دچار عوارض ناشی از ترک جسمی یا روانی ناشی از آن می شوید. شما افسردگی را زمانی تجربه می کنید که می فهمید مصرف مواد مخدر موجب مشکلات زیادی در زندگی تان شده است و چه چیزهای با  ارزشی را از دست داده اید. این احساس می تواند زمینه ساز مصرف مواد مخدر و عود شود. به ویژه اگرعلت واقعی آن شناخته نشود و مداخله مناسب صورت نگیرد.

خوشبختانه با گذشت زمان به تدریج علائم افسردگی از بین می رود. اگر این احساس علی رغم چندین هفته یا چند ماه از ترک مواد مخدر از بین نرفت و یا با علائمی از قبیل کم خوابی، بی اشتهایی، عدم تمرکز، عدم انرژی، نا امیدی از آینده، داشتن افکار خودکشی، و یا اقدام به خودکشی همراه شود، نشانگر یک خطر جدی بوده و نیازمند مراقبت های درمانی است که لازم است با درمانگر خود در این خصوص مشورت کنید.لازم به ذکر است که تمام افسردگی ها با درمان های مختلفی تقرباً قابل درمان هستند.

افسردگی و اعتیاد

احساس شرم و گناه

احساس گناه نیز در بیماران مصرف کننده مواد مخدر شایع است. این احساسات توأم با بی ارزشی و خجالت ناشی از مصرف مواد مخدر است. تفکراتی مانند اینکه نتوانسته اید انتظارات همسر و خانواده تان را برآورده سازید و اینکه چه فرصت هایی را برای خوب زندگی کردن از دست داده اید، منجر به این احساس می شود.

روش های اداره احساسات منفی

  • عواطف و احساسات خود را بشناسید

توانایی شناخت احساسات، وسیله ای برای کنترل و اداره آنها است. شناخت زودرس احساسات به شما کمک می کند که جلوی این احساسات را از قبل از شکل گیری و تشدید آنها بگیرید. بدیهی است افسردگی خفیف آسان تر از افسردگی شدید قابل درمان است.

  • احساسات خود را بپذیرید

احساسات خود را همان گونه که هستند بپذیرید. در مورد آنها قضاوت نکنید. درست یا غلط و خوب یا بد، آنچه مهم است این است که یاد بگیرید این احساسات را اداره کنید.

  • دلایل شکل گیری احساسات خود را بررسی کنید

تا حدی که امکان دارد در خصوص نحوه شکل گیری احساسات تان و اینکه ریشه آن از کجاست اطلاعات کسب کنید. این امر به شما کمک می کند که بهترین روش تطابق با آن را انتخاب کنید. به عنوان مثال اگر بدانید که افسردگی، ناشی از عدم رضایت از روابط خانوادگی شماست، یا اینکه مسئله ی خاصی شما را عصبی می کند، با شناخت این مسئله می توانید افسردگی و خشمتان را کاهش دهید چرا که سعی خواهید کردید روابط و یا رفتار خود را تغییر دهید.

  • با افکار منفی مبارزه کنید

اگر افکارتان موجب آشفتگی تان می شود سعی کنید افکارتان را تغییر دهید. به عنوان مثال، اگر نسبت به موفق شدن در درمان دچار تردید هستید و این موضوع شما را مضطرب می کند با این افکار مبارزه کنید، به خود بگویید من می توانم مواد مخدر را کنار بگذارم، من توانایی زیادی دارم، اگر تا به حال در درمان موفق نبودم دلیلی ناتوانی من نبوده بلکه نسبت به اداره شرایط پر خطر مهارت های کمی داشته ام. بدین ترتیب سعی کنید سطح اعتماد به نفس خود را بالا ببرید.

  • احساسات و عواطف خود را با شخصی که به آن اعتماد دارید در میان بگذارید

با دوست معتمد یا اعضای خانواده که احساس راحتی بیشتری با آنها دارید در رابطه با احساسات تان صحبت کنید. وقتی که احساسات خود را با دیگران در میان می گذارید، حس می کنید سبک شده اید! بیان احساسات در قالب کلمات به شما کمک می کند که خطر انجام رفتارهای نامناسب ناشی از آن را کاهش دهید.

  • فعالیت های خلاق یا ورزشی انجام دهید

فعالیت های جسمی و خلاقانه به شما کمک می کند که استرس، تنش، عصبانیت و افسردگی خود را کاهش دهید. انجام ورزش و موسیقی، مطالعه، نوشتن، هنر و یادگیری فعالیت های خلاقانه، به بیان احساسات و همچنین کاهش احساسات منفی کمک می کنند.

  • فعالیت های معنوی انجام دهید

فعالیت های مذهبی و دعا می تواند علاوه بر کاهش استرس، اضطراب و افسردگی موجب افزایش انرژی مثبت شود.

  • برای خود هدف تعیین کنید

داشتن هدف موجب می شود برای رسیدن به آنها تلاش کنید. این امر به شما انرژی می دهد که به سوی این هدف حرکت کنید و در نتیجه موجب می شود که احساس افسردگی و با کسالت خود را کاهش دهید.

  • درخصوص مشکلات روحی خود با درمانگر مشورت کنید

در صورت نیاز به درمان مشکلات روحی خود، از درمانگر و یا روان شناسان مرکز ترک اعتیاد کمک بگیرید و اگر نیاز بود طبق نظر پزشک دارو مصرف کنید.

  • برای کنترل احساسات زمینه ساز مصرف مواد مخدر برنامه داشته باشید

عواطف و احساسات ترغیب کننده که در گذشته منجر به مصرف مواد مخدر و عود و لغزش در شما شده است را شناسایی و مهم ترین راه های مقابله با آن را در ذهن تان مرور کنید.