معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یزد از تدوین و اجرای سند جامع ده‌ساله کنترل مصرف دخانیات در استان خبر داد و گفت: این سند با تمرکز بر دو رویکرد کلان «کاهش عرضه» و «کاهش تقاضا» طراحی شده و اجرای آن با تکیه بر سیاست‌های کلان سلامت کشور و اسناد بالادستی در دستور کار قرار دارد.
دکتر محمدهادی فرحزادی افزود: سه محور اصلی این سند شامل آموزش عمومی، اجرای قوانین مرتبط با کنترل دخانیات و ارائه خدمات درمانی و مشاوره‌ای برای ترک سیگار است.
وی با اشاره به اینکه خدمات ترک سیگار توسط روان‌شناسان و پزشکان در مراکز سلامت به‌صورت رایگان ارائه می‌شود، تصریح کرد: این خدمات شامل ارزیابی میزان وابستگی، مشاوره‌های تخصصی، پیگیری منظم و در صورت لزوم درمان دارویی است.
فرحزادی تأکید کرد در بخش آموزش، دستگاه‌هایی همچون صدا و سیما نقش مهمی در اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی دارند. در زمینه اجرای قانون نیز، اقداماتی همچون ساماندهی مراکز عرضه دخانیات، مقابله با تبلیغات فریبنده و برخورد با قاچاق محصولات دخانی با همکاری نهادهایی مانند سازمان صمت، شبکه بهداشت، نیروی انتظامی و سایر دستگاه‌های مسئول در حال انجام است.
به گفته فرحزادی، با وجود تلاش‌های صورت‌گرفته در راستای تدوین و پیاده‌سازی این سند، همچنان فاصله قابل‌توجهی با وضعیت مطلوب در کاهش مصرف دخانیات وجود دارد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یزد، با اشاره به آمار نگران‌کننده مصرف دخانیات در استان، اعلام کرد: بر اساس داده‌های پایش عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر، ۱۱.۲ درصد از جمعیت ۱۸ تا ۶۴ ساله استان از یکی از محصولات دخانی استفاده می‌کنند. این رقم در میان مردان به ۲۲ درصد و در میان زنان به ۱.۱ درصد می‌رسد.
وی افزود: ۸.۵ درصد از جمعیت استان سیگار و حدود ۳ درصد قلیان مصرف می‌کنند و میانگین مصرف روزانه سیگار در یزد به ۱۲ نخ می‌رسد؛ آماری که یزد را در میان استان‌های دارای بالاترین مصرف روزانه سیگار قرار می‌دهد.
همچنین، ۱۴.۴ درصد از مردم در منازل و ۱۵.۴ درصد در محیط‌های کاری در معرض دود سیگار دیگران هستند؛ مسأله‌ای که سلامت عمومی، به‌ویژه سلامت گروه‌های آسیب‌پذیر همچون کودکان و زنان باردار را تهدید می‌کند.
فرحزادی یکی دیگر از نگرانی‌ها را پایین بودن سن شروع مصرف دخانیات در استان عنوان کرد و افزود: این موضوع زنگ خطر جدی برای سلامت نسل جوان یزد است.
وی در ادامه گفت: از منظر نابرابری اجتماعی، نرخ مصرف دخانیات در دهک‌های اقتصادی پایین به ۲۲.۵ درصد می‌رسد که بار مضاعف این تهدید را برای اقشار کم‌برخوردار نشان می‌دهد. در چنین شرایطی، تحقق توسعه پایدار در قالب طرح «یزد پایدار» بدون کاهش مؤثر مصرف دخانیات امکان‌پذیر نیست.
فرحزادی با اشاره به اجرای برنامه‌های گسترده همزمان با هفته ملی بدون دخانیات، اظهار کرد: این برنامه‌ها با شعار جهانی «افشای ترفندهای صنایع دخانی؛ برای نسلی عاری از دخانیات» از سوم تا نهم خردادماه در سراسر استان برگزار شد. برنامه‌هایی همچون برگزاری کمپین‌های اجتماعی، جلسات آموزشی، همایش‌های صنفی، کارگاه‌های مدرسه‌ای و ارائه مشاوره‌های رایگان از جمله اقدامات انجام‌شده در این هفته بود.
به گفته وی، در حال حاضر خدمات مشاوره‌ای ترک دخانیات در تمامی مراکز جامع سلامت و پایگاه‌های بهداشتی استان توسط روان‌شناسان، پزشکان و مراقبان سلامت به‌صورت رایگان در اختیار شهروندان قرار دارد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یزد با تأکید بر اینکه دخانیات نه‌تنها تهدیدی برای سلامت جسم و روان است، بلکه یکی از عوامل اصلی بروز بیماری‌های غیرواگیر، هزینه‌های اقتصادی سنگین و مانعی جدی در مسیر سلامت پایدار محسوب می‌شود، خاطرنشان کرد: مقابله با این تهدید باید در اولویت نظام سلامت کشور قرار گیرد.
فرحزادی در پایان تأکید کرد: تحقق چشم‌انداز «یزد بدون دخانیات» مستلزم هم‌افزایی نهادهای اجرایی، مشارکت جدی مردم و سیاست‌گذاری‌های هدفمند است تا بتوان محیطی سالم و ایمن برای نسل‌های آینده فراهم ساخت.
