حشیش رایج‌ترین ماده مورد سوء مصرف در جهان است. در بوته حشیش بیش از ۴۰۰ ماده شیمیایی وجود دارد. حشیش جزء دسته مواد توهم زا است و به رنگ سبز تیره و یا قهوه اى مایل به سبز شبیه به حنا، که از گیاه شاهدانه به دست می آید.
حشیش حاوى مادهاى شیمیایى به نام (کانابینول) است که ماده مؤثر آن به شمار می رود. حــشیـش در طــبــقـه بـنـدى مـواد مخدر، جزء مواد توهم زاى طبیعى می باشد.
مطالعات انجام شده حاکی بر این بودند که گیرنده های خاصی در مغز انسان برای شناسایی کانابینول ها وجود دارد. این گیرنده‌ها عضوی از خانواده گیرنده های وابسته به پروتئین جی است.
گیرنده‌های کانابینوئید با بالاترین غلظت در بخش‌های قاعده ای هیپوکمپ و مخچه و پایین ترین غلظت در قشر مخ یافت می شوند.
این گیرنده‌ها در ساقه مغزی یا بصل النخاع وجود ندارد و علت عدم تأثیر حشیش در اعمال تنفسی و قلبی همین است.
مطالعات بر روی حیوانات حاکی بر این بوده که کانابینوئیدها بر نورون های منوآمینو و گاما آمینوبوتریک اسید اثر می‌گذارند. عوارض روانی عدیده ناشی از مصرف حشیش مرتبط با تأثیرات شیمیایی این ماده بر مغز انسان است مروری کوتاه بر آن ها خواهیم داشت.
• اختلالات حافظه و یادگیری
• اختلال در حواس بینایی شنوایی و لامسه ( مسمومیت با حشیش اغلب حساسیت فرد مصرف کننده را نسبت به محرک های بیرونی بالا می‌برد و جزئیات تازه ای را آشکار می کند. فرد رنگ ها را غنی تر و عمیق تر از گذشته حس می‌کند).
• اختلال درک زمان و مکان
• اختلال در قدرت تجزیه و تحلیل مغز
• اختلال تعادل و مهارت های حرکتی (به علت اختلال در مهارت های حرکتی، مصرف کنندگان تا ۱۲ ساعت پس از مصرف نباید رانندگی کنند).
• اختلال خواب و فعالیت جنسی که از چند روز تا چند هفته پس از مصرف از بین می‌رود.
• آتروفی (تحلیل) بافت مغزی
• استعداد تشنج
• آسیب ژنتیکی که فرزندان فرد را مبتلا به ناهنجاری های مادرزادی می‌کنند.
• اختلال فعالیت ایمنی بدن
• اختلالات اضطرابی- توهم- هذیان و جنون (در افراد با زمینه قبلی احتمال رخداد آنها بیشتر است).
• فقدان انگیزه در فرد برای استمرار کارهای روزمره به طوری که فرد مصرف کننده فاقد نیرو، بی‌حال و ظاهراً تنبل است.
استفاده از ماده توهم زای حشیش بر دو قسمت از مغز تأثیر مخرب می گذارد. بخش هیپوکمپ و همچنین بخش آمیگدال، که وظایف هرکدام از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.
قسمت هیپوکمپ در مغز کار کنترل حافظه را بر عهده دارد و قسمت آمیگدال در مغز نیز، مرکز کنترل عصبانیت و ترس می باشد.
مصرف ماده مخدر حشیش، باعث ایجاد اختلال در مهارت یادگیری کلامی افراد می باشد. درصد بسیار بالایی از مصرف کنندگان حشیش نهایتاً به مصرف هروئین روی می آورند.
همچنین حائز اهمیت است که بدانیم اعتیاد به مصرف حشیش به هیچ عنوان اعتیاد جسمی نیست، بلکه یک اعتیاد روحی و روانی شدید است. یکی دیگر از مشکلات در رابطه با مصرف حشیش این است که اغلب معتادان به این ماده توهم زای قوی، خیال می‌کنند که هرگز به آن معتاد نمی شوند.
افراد مصرف کننده بسیاری به دلیل نداشتن علم و آگاهی، در ترک حشیش شکست خورده اند. ترک حشیش به دلیل قدرت اعتیادآوری بالا و وسوسه زیاد ذهنی فقط و فقط در صورت داشتن مهارت های مورد نیاز دست یافتنی می باشد.
