متادون متعلق به گروهی از مواد مخدر به نام شبه افیون هاست. شبه افیون ها ساختار شیمیایی و عملکردی شبیه به مورفین دارند (طبیعی و صناعی)، یکی از زیر گروه های شبه افیون ها، خانواده مواد افیونی است که به عنوان داروهای تسکین دهنده درد اعصاب مرکزی طبقه بندی می شوند و موجب کاهش فعالیت سیستم اعصاب مرکزی می شوند. الکل، کانابیس، بنزودیازپین ها (شامل دیازپام، لورازپام و...) موارد دیگری از داروهای مضعف هستند. متادون به صورت صناعی ساخته می شود و به عنوان جانشینی برای درمان افراد و ابسته به هروئین و سایر شبه افیون ها به کار می رود.
طول مدت اثر متادون بسیار طولانی تر از هروئین است، به طوری که مدت اثر یک دوز واحد آن تقریباً بیست و چهار ساعت است. در حالی که در مورد هروئین ممکن است فقط دو ساعت باشد. به طور کلی دو نوع برنامه درمانی با متادون وجود دارد.
1-درمان نگهدارنده یا طولانی مدت که ممکن است ماه ها یا سال ها به طول انجامد. هدف در این برنامه کاهش آسیب های ناشی از مصرف مواد مخدر و بهبود کیفیت زندگی است.
2-برنامه سم زدایی در روش پرهیز مدار (کوتاه مدت) که تقریباً پنج تا چهارده روز طول می کشد. هدف از این برنامه کاهش رنج های ناشی از قطع مواد افیونی مانند هروئین است.
1-هروئین با مواد دیگر مخلوط می شود و ناخالصی آن زیاد است. متادون به صورت خوراکی تجویز می شود و خطرات ناشی از تزریق هروئین را ندارد. این امر موجب کاهش خطرات ناشی از استفاده مشترک از وسایل آلوده در تزریق می گردد و در نتیجه احتمال عفونت های منتقل شونده از راه خون همچون هپاتیت و ایدز کاهش می یابد.
2-متادون نسبت به مواد غیر قانونی ارزان تر است.
3-افرادی که تحت درمان نگهدارنده با متادون هستند، معمولاً به شیوه زندگی متعادل و با ثباتی دست می یابند که شامل بهبود وضعیت تغذیه و خواب می شود.
4-فرد کمتر تحت استرس قرار می گیرد، زیرا نگران چگونگی تأمین هروئین برای استفاده مکرر در طول شبانه روز نیست.
5–متادون به مدت طولانی در بدن باقی می ماند، بنابراین روزانه یک بار مصرف می شود.
6-میزان جرم جهت تأمین هزینه خرید هروئین کاهش می یابد.
7-موجب کاهش ارتباط معتادان با سیستم قاچاق و عرضه کنندگان مواد مخدر می شود.
8–در بعضی شرایط می توان متادون را قطع نمود. (در صورت تشخیص تیم درمانی)
1-توجه شود که مراجعان برای برنامه نگهدارنده با متادون، مشاوره تخصصی دریافت کنند.
2-متادون همانند هروئین و مرفین قوی است و در صورت مصرف غلط، خطرناک است.
3-مادامی که فرد تحت درمان اعتیاد با متادون است در واقع به صورت جسمی وابسته به شبه افیون هاست.
4-فرد با مصرف یک دوز متادون تجربه نشئگی را ندارد.
5-فرد باید متعهد شود که روزانه (حتی در تعطیلات) برای دریافت متادون مراجعه کند.
