انواع خیابانی وغیرمجاز آن اغلب به شکل پودر جامد جهت مرغوب نشان دادن و افزایش قدرت مخدری و نشئگی بالا به هروئین و کوکائین اضافه می شود که احتمال عواقب وعوارض خطرناک مانند بیش مصرف اوردوز وقفه تنفسی و مرگ را افزایش می دهد.
این موضوع اخیراً در امریکا و بسیاری از کشورهای دیگر به یک بحران بهداشتی درمانی و اجتماعی تبدیل شده است و در سال 2016 ترکیبات غیرمجاز فنتانیل با بیش از 20000 مورد مرگ شایعترین علت اوردوز (بیش مصرف) مواد بوده است.
Apache , China Girl , China White , China Town , Jakpot , Murder , Poison , Tango Crash , TNT , Great Bear , He-Man , Goodfellas , Dance Fever
فنتانیل که یک تقویت کننده اگونیست گیرنده های مو مخدری می باشد که اولین بار توسط پل جانسن بلژیکی در سال 1960 ساخته شد و بعداً جهت مصارف پزشکی مورد تایید FDA قرار گرفت و مانند سایر داروهای مخدر مانند کدئین، متادون، ترامادول، مورفین، پتدین و غیره مخدر و اعتیادآوراست.
انواع طبی آن به شکل تزریقی چسبانک جلدی (patch) اسپری بینی وزیر زبانی در دسترس می باشند که به عنوان یکی از پرمصرف ترین مسکن های طبی بویژه در بیماران سرطانی مطرح شده اند.
مصرف غیرمجاز فنتانیل گاه از انواع طبی آن می باشد که در بازار سیاه به فروش می رسند ولی اغلب ترکیبات غیر مجاز آن کاربرد طبی ندارند (مانند 3 متیل فنتانیل) و بسیار خطرناک و کشنده هستند بویژه درکسانی که معتاد به مخدر نبوده و پدیده تحمل در آنها بوجود نیامده است، ولی درمعتادان حرفه ای نیز باعث مرگ و میر زیادی می شود.
انواع پودری آن بسیار قوی تر از فنتانیل طبی بوده و رقیق کردن آن دشوار است و اگر میزان اندکی بیشتر با هروئین مخلوط گردد می تواند بسیار کشنده باشد.
اخیراً ترکیباتی از فنتانیل به شکل قرص های اکسی کدن (کدئین) یا زاناکس که در چین ساخته شده اند رایج شده است. همچنین ترکیباتی از آلفامتیل فنتانیل یا 3متیل فنتانیل به نام china white رواج پیدا کرده اند که به علت طول عمر طولانی دیرتر متابولیزه و تخریب می گردند و خطرات بیشتری دارند. استیل فنتانیل یک ترکیب غیرطبی دیگر است که در معتادان به هروئین تزریقی موجب مرگ و میر زیادی شده است.
گفته می شود بسیاری از افراد مشهور از جمله Prince ،Tom Petty و Mac Miller در اثر مصرف اشتباهی و یا سوء مصرف فنتانیل جان خود را از دست داده اند. در بسیاری از موارد فرد نمی داند که در حال مصرف فنتانیل است، چرا که در مواد مخدر دیگر مخلوط می گردد و یا شبیه داروهای دیگر و قرص های معمول به فروش می رسد.
در مصرف طبی (دردها-سرطان) باعث کاهش درد می گردد که موجب بهبود حال عمومی بیمار می گردد ولی در صورت سوء مصرف علائم زیر را بوجود می آورد:
در زمان بیش مصرف فرد بسیار خواب آلود می گردد و کم کم به اغما می رود. تنفس ضعیف شده یا قطع می شود و ممکن است حالت خرخر داشته باشد بدن شل و لبها کبود مخاطها و نوک انگشتان کبود یا آبی می شود، نبض ها ضعیف و یا حس نمی شود.
در صورت بروز علائم جدی بیش مصرف بایستی بلافاصله به اورژانس خبر داده شده و داروی ضد مخدر مانند نالوکسان تجویز گردیده و بیمار به بیمارستان منتقل شود.
جهت ترک اعتیاد به فنتانیل بایستی هرچه سریتر اقدام نموده و مانند اعتیاد به سایر مخدر ها تحت نظر روانپزشک بستری و درمان گردد.
کلینیک ترک اعتیاد دی با در اختیار داشتن کادر پزشکی متخصص، آماده ارایه خدمات ترک اعتیاد به فنتانیل می باشد. لازم به ذکر است که برای ترک اعتیاد به این ماده مخدر خطرناک، مراقبت های ویژه جسمی و روانی نیاز است و هیچگاه اقدام به ترک اعتیاد در منزل نکنید زیرا عواقب و خطرات بسیاری به همراه دارد.
