گاباپنتین یک داروی تجویزی است که به عنوان یکی از آنالوگ‌های گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) شناخته می‌شود. GABA ماده‌ای است که باعث کاهش تحریک‌پذیری نورون‌ها (سلول‌های عصبی) در مغز می‌شود و در کنترل تشنج و انتقال پیام‌های درد نقش دارد. گاباپنتین با تقلید عملکرد GABA، به آرام‌سازی نورون‌های بیش‌فعال کمک می‌کند.
گاباپنتین که با نام نورونتین نیز شناخته می‌شود، یک داروی ضدتشنج و ضدصرع است که در درمان دردهای نوروپاتیک نیز کاربرد دارد. این دارو در دوزهای مختلف از جمله گاباپنتین ۱۰۰، ۳۰۰ و ۴۰۰ میلی‌گرم تولید می‌شود.
این دارو برای کنترل بیماری‌هایی مانند صرع، تشنج، نوروپاتی ناشی از دیابت، کاهش علائم ترک الکل، درد ناشی از دیسک کمر، زونا و همچنین مشکلات مرتبط با دیابت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برخی از عوارض جانبی رایج مصرف گاباپنتین شامل موارد زیر است:
اگر این عوارض به مرور زمان برطرف نشدند یا شدت گرفتند، حتماً با پزشک یا ارائه‌دهنده خدمات درمانی خود مشورت کنید.
گاباپنتین می‌تواند با برخی داروهایی که باعث خواب‌آلودگی یا کاهش سطح هوشیاری می‌شوند، تداخل خطرناک ایجاد کند و منجر به مشکلات جدی تنفسی شود. محصولات و داروهایی که می‌توانند با گاباپنتین تداخل داشته باشند عبارتنداز:
در برخی موارد، پزشکان متخصص در زمینه درمان اعتیاد ممکن است آن را برای کاهش دردهای ناشی از ترک تجویز کنند. اما استفاده خودسرانه از این دارو اکیداً ممنوع است، زیرا احتمال بروز عوارض ناخواسته زیاد است. بنابراین قبل از مصرف حتماً باید با پزشک مشورت کرده و مطابق با دستور وی عمل گردد.
گاباپنتین دارای اثرات آرام‌بخش و تنظیم‌کننده بر برخی عملکردهای بدن است و به دلیل ویژگی‌های شیمیایی و مولکولی خود می‌تواند به ترک مواد مخدر در بدن کمک کند. مصرف مواد مخدر همواره با خطر بالایی همراه است و در صورت منجر شدن به اعتیاد، باید درمان فوری آغاز شود.
قبل از شروع فرآیند ترک اعتیاد به مواد مخدر، مشاوره با یک پزشک متخصص در این زمینه ضروری است. گاباپنتین با کنترل گیرنده‌های خاص در مغز، ولع مصرف مواد مخدر را کاهش می‌دهد و با کاهش خشم، استرس و اضطراب به فرد کمک می‌کند تا در مسیر بهبودی باقی بماند.
همانند سایر داروها، مصرف گاباپنتین برای ترک اعتیاد نیز ممکن است با عوارضی همراه باشد. در صورت بروز عوارض خفیف، معمولاً با گذشت چند دوز برطرف می‌شوند و جای نگرانی نیست. شایع‌ترین عوارض شامل موارد زیر هستند:
پس از مصرف گاباپنتین در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر ، باید فوراً به پزشک متخصص مراجعه شود؛ زیرا این موارد از مهم‌ترین عوارض احتمالی این دارو در دوران ترک اعتیاد محسوب می‌شوند:
افرادی که از این دارو برای ترک اعتیاد استفاده می‌کنند، لازم است قبل از شروع، در طول دوره مصرف، و پس از قطع دارو با توصیه‌ها و نکات مهمی آشنا باشند تا از بروز مشکلات جسمی و روانی جلوگیری شود.
گاباپنتین به خودی خود اعتیادآور نیست، اما این به این معنا نیست که نمی‌توان از آن سوءاستفاده کرد. تعداد کمی از مطالعات گزارش کرده‌اند که گاباپنتین به طور نادرست و سوءاستفاده شده است.
به دلیل تأثیر این دارو بر شیمی مغز، ممکن است فرد پس از مدتی به آن وابسته شود، به ویژه اگر دوزهای بالاتر و برای مدت طولانی‌تری مصرف شده باشد. به همین دلیل، بعد از قطع مصرف، فرد ممکن است علائم ترک را تجربه کند.
علائم ترک گاباپنتین از زمان تأیید این دارو گزارش شده است، با این حال، این علائم معمولاً در افرادی مشاهده شده است که دوزهای بالاتر از حد توصیه شده مصرف کرده‌اند یا برای مقاصدی از آن استفاده کرده‌اند که دارو برای آن‌ها تایید نشده بود.
علاوه بر این، قطع ناگهانی دارو می‌تواند خطر بازگشت تشنج را افزایش دهد. لازم به ذکر است که علائم ترک معمولاً ۱۲ ساعت پس از قطع دارو بروز می‌کنند، اما در برخی موارد ممکن است تا ۷ روز پس از قطع دارو هیچ نشانه‌ای مشاهده نشود.
