افسردگی

افسردگی
همه ی افراد گاهی بی حوصله و غمگین می شوند و به گفته ی عامیانه افسرده می شوند ولی این نشانه ها و حالات با بیماری افسردگی فرق می کنند.

افسردگی گونه ای از اختلالات خلقی است که بر روی افکار، احساسات و زندگی روزمره فرد تاثیر می گذارد. این بیماری دارای نشانه هایی مانند پریشانی، عدم اعتماد به نفس، بی حالی، بی علاقگی نسبت به انجام فعالیت های روزانه، احساس درد بدون دلیل و احساس غم و اندوه می باشد.

افراد مبتلا به افسردگی دچار بی میلی نسبت به هر چیزی حتی رابطه جنسی می شوند. این بیماری همراه با احساس گناه و غم است و شدت آن ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد.

احساس افسردگی ممکن است هر از چندگاهی به سراغ همه افراد بیاید ولی در برخی افراد این حس پیوسته است و گویی غم و غصه شان پایان ندارد.

این بیماری می بایست توسط متخصص روانپزشکی تشخیص داده شود و در صورت تشخیص زودهنگام به سادگی قابل درمان است.

نشانه های افسردگی

افرادی که به بیماری افسردگی مبتلا هستند روحیه کسل و غمگینی دارند و قادر به انجام وضایف خود نیستند. افسردگی باعث می شود قدرت اراده تحلیل رفته و فرد احساس شکست و ناکامی داشته باشد. دو مشخصه عمده این بیماری عبارتند از ناامیدی و غمگینی. فرد مبتلا احساس رکود کرده و نمی تواند برای خود تصمیمی بگیرد و فعالیتی را شروع کند. فرد مبتلا نسبت به همه چیز بی علاقه است و احساس بی کفایتی و بی ارزشی می کند و مدام به شکست و ناکامی فکر می کند.

احتمال خودکشی در افراد افسرده بالا است.

 

برخی از علائم افسردگی عبارتند از: 

- اختلال خواب (پرخوابی یا کم خوابی)
- بی اشتهایی
- تپش قلب
- احساسی گیجی
- خشکی دهان
- حالت تهوع
- کاهش میل جنسی
- احساس غم مفرط
- اضطراب
- اختلال بینایی
- احساس گناه
- افزایش یا کاهش محسوس وزن

دلایل افسردگی

وقتی این بیماری توسط پزشک متخصص تشخیص داده می شود یکی از سوالات رایجی که در ذهن فرد وجود دارد این است که چرا من؟ چه دلیلی وجود داشته؟

در اکثر موارد علت افسردگی مشخص نیست و در موارد زیادی نیز تعداد عوامل بوجود آورنده این بیماری زیاد هستند و هیچ علت منفردی برای بیماری افسردگی وجود ندارد. اینکه در باور عامیانه فردی که کارش را از دست می دهد افسرده می شود یا مرگ نزدیکان باعث افسردگی می شود جنبه ی علمی ندارد و بیشتر وقت ها دلیل بیماری افسردگی نامشخص است.

افسردگی یک اختلال خلقی است و برخی عوامل ژنتیکی، زیستی، شیمیایی، اجتماعی، محیطی و روانشناختی می تواند زمینه ساز و باعث این بیماری شود. برخی از این عوامل عبارتند از:

- از دست دادن کسی که دوست دارید
- افکار منفی
- از دست دادن سرمایه و ورشکستگی
- عدم امنیت
- اتفاقات ناگوار در کودکی
- مشکلات اقتصادی و اجتماعی
- فشار زیاد از طرف خانواده و محیط
- استرس
- نداشتن شغل و درآمد کافی
- طلاق یا شکست در امتحان

دوره های افسردگی

خلق افسرده و بی علاقگی یا بی لذتی علائم کلیدی افسردگی است. بیمار ممکن است بگوید احساس اندوه، نومیدی، غمگینی یا بی ارزشی می کند. از نظر بیمار خلق افسرده واجد کیفیت مشخصی است که آنرا از احساس طبیعی دلتنگی یا سوگ متفاوت می کند.

بیمار اغلب افسردگی را نوعی درد مشقت بار روحی توصیف می کند و گاه از این شکایت می کند که نمی تواند گریه کند. علامتی که با بهبود بیمار رفع می شود. حدود دو سوم بیماران افسرده به فکر خودکشی می افتند و حدود 10 تا 15 درصد آنها نیز دست به خودکشی می زنند.

بیمارانی که اخیراً به خاطر فکر کردن یا اقدام به خودکشی بستری اند در مقایسه با بیمارانی که هرگز بستری نبوده اند در طول عمر خود با خطر بیشتری از نظر احتمال خودکشی موفق رو به رو هستند.  در عین حال گاه به نظر می رسد که بیماران افسرده از افسردگی شان خبر ندارند و شکایتی از داشتن خلق افسرده نمی کنند، ولو از خانواده، دوستان و فعالیت هایی که سابقاً مورد علاقه اشان بود کناره گرفته باشند.

تقریباً همه بیماران افسرده (حدود 97 درصد از آنها) از کم شدن انرژی خود که موجب می شود نتوانند وظایف خود را به راحتی انجام دهند، از نظر تحصیلی و شغلی با اختلال مواجه شوند و انگیزه شان را برای قبول طرح های جدید کم می کند، شکایت می کنند.

حدود 80 درصد از بیماران از اختلال در خواب به ویژه سحرخیزی(یعنی بی خوابی انتهایی)، و بیدار شدن های مکرر در طول شب که در آن دایم به مشکلات خود فکر می کنند، شکایت دارند. بسیاری از بیماران دچار کاهش اشتها و وزن می شوند و افزایش خواب پیدا می کنند. این بیماران را در دسته بیماران آتیپیک طبقه بندی می کنند.

اضطراب از علایم شایع افسردگی است که بسیاری از بیماران یعنی تقریبا حدود 90 درصد از آنها را گرفتار می کند. انواع و اقسام تغییراتی که در مصرف مواد غذایی و میزان استراحت این بیماران پیدا می شود، می تواند بیماری های طبی ای نظیر دیابت، افزایش فشار خون، بیماری انسدادی مزمن ریه، و بیماری قلبی همراه با افسردگی را تشدید کند.

سایر علائم نباتی افسردگی عبارت است از غیر طبیعی بودن قاعدگی و کاهش علاقه و عملکرد جنسی. اگر بالینگر نتواند که تشخیص دهد که زیربنای این مشکلات جنسی اختلال افسردگی است، گاه ممکن است فرد را به غلط به جلسات مشاوره ازدواج یا درمان اختلالات جنسی ارجاع دهد. اضطراب(از جمله دوره های پانیک)، سوء مصرف الکل و شکایت جسمی نظیر یبوست و سردرد اغلب درمان افسردگی را دشوار می کند.

حدود 50 درصد از کل بیماران ذکر می کنند که علائمشان در طول روز تغییر می کند، به این شکل که شدت آنها در صبح بیشتر است و هرچه روبه غروب می رویم کمتر می شود. علائم شناختی افسردگی عبارت است از احساس ذهنی ضعف تمرکز(84 درصد از بیماران در یک مطالعه) و مختل شدن تفکر( 67 درصد از بیماران در یک مطالعه دیگر). 

انواع افسردگی

افسردگی انواع مختلفی دارد که در ادامه به توضیح آنها می پردازیم:

افسردگی عمده یا اساسی:

اگر فرد به مدت دوهفته یا بیشتر به وضوح دارای تعدادی از علائمی که در ادامه ذکر می شود باشد ممکن است به بیماری افسردگی عمده یا اساسی مبتلا باشد:

  1. خلق افسرده در اکثر اوقات
  2. احساس غم و اندوه و پوچی
  3. از دست دادن علاقه به کارهایی که در گذشته برای فرد لذت بخش بوده اند
  4. فقدان انرژی و خستگی مفرط
  5. افکار مرگ و خودکشی
  6. از دست دادن تمرکز
  7. کاهش یا افزایش محسوس وزن
  8. کم خوابی یا بیخوابی مداوم
  9. احساس بی ارزشی و گناه بیش از حد

جهت اطمینان از بیماری افسردگی اساسی می بایست به متخصص روانپزشکی مراجعه کرد. در اکثر موارد برای درمان افسردگی اساسی نیاز به دارودرمانی و مشاوره بصورت همزمان وجود دارد و فرد می بایست تحت مراقبت های روانپزشکی قرار گیرد.

افسردگی پایدار

افسردگی پایدار یا دیستایمیا نوعی افسردگی مزمن است که حداقل به مدت یک سال ادامه داشته باشد. شدت این بیماری میتواند کم، متوسط یا شدید باشد. جهت درمان این نوع افسردگی بیمار می بایست حتماً به پزشک متخصص مراجعه کرده و تحت مراقبت های دارویی و مشاوره ای قرار گیرد. در برخی موارد بهبود بیماری فقط با مشاوره حاصل می شود و نیازی به استفاده از دارو نیست.

افسردگی فصلی

برخی افراد در بعضی از فصول سال(معمولاً زمستان) میل به انجام فعالیت ندارند و علاقه ی زیادی به خواب پیدا می کنند. افزایش وزن، استرس و افزایش تحریک پذیری از علائم این بیماری است. یکی از دلایل این بیماری کمبود نور و آفتاب در فصل زمستان است و افسردگی فصلی معمولاً با تغییر فصل و رسیدن بهار رو به بهبودی می رود. یکی از راه های درمان این بیماری نوردرمانی یا درمان با نورهای مصنوعی است. در برخی موارد افسردگی فصلی ممکن است در سایر فصل ها نیز رخ دهد.

اختلال دو قطبی

اختلال دو قطبی یکی از انواع اختلالات شایع است که با اختلالات افسردگی شیدایی یا مانیا نیز شناخته می شود. بالا و پایین های شدید خلقی یکی از نشانه های عمده ی اختلال دو قطبی می باشد. در این بیماری حال فرد بین افسردگی و شیدایی(انرژی زیاد) متغیر است و خلق فرد دچار نوسانات شدید می شود.

اختلال دوقطبی چندین نوع مختلف دارد و برای درمان این بیماری معمولاً پزشک معالج سعی بر تثبیت خلق فرد با استفاده از دارودرمانی دارد. لازم به ذکر است که احتمال خودکشی در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی بالا است.

افسردگی پس از زایمان

پس از تولد نوزاد تغییرات زیادی در هورمون های مادر و سیستم شیمیایی او ایجاد می شود که ممکن است با تغییرات خلقی همراه باشد. از سوی دیگر مراقبت از نوزاد و اضطراب و بی خوابی نیز مزید بر علت می شود. از بین رفتن فرم بدن و ایجاد ترک های پوستی نیز ممکن است برای برخی مادران بسیار مهم باشد. تمامی عوامل مذکور دست به دست هم داده و باعث ایجاد افسردگی پس از زایمان در مادران می شود.

این نوع افسردگی ممکن است از یک هفته تا چند ماه بعد از زایمان اتفاق بیفتد و نیاز به مراقبت های ویژه و مراجعه به روانپزشک دارد. برای درمان افسردگی پس از زایمان معمولاً از ترکیبی از دارودرمانی و مشاوره استفاده می شود.

افسردگی قبل از قاعدگی

در نیمه دوم چرخه ی قاعدگی تغییراتی در هورمون های زنان بوجود می آید که ممکن است باعث بروز افسردگی قبل از قاعدگی شود. برخی از علائم این نوع افسردگی عبارتند از تحریک پذیری، خستگی، اضطراب، نفخ معده، افزایش اشتها، افزایش میل جنسی و درد سینه ها.

معمولاً برای درمان این نوع افسردگی ترکیبی از دارودرمانی، مشاوره و تغییر در سیستم تغذیه و سبک زندگی لازم است.

افسردگی سایکوتیک

افسردگی سایکوتیک نوعی اختلال افسردگی است که با علائمی نظیر توهم و هذیان همراه است. این نوع افسردگی با علائم اسکیزوفرنیا همراه است ولی بیمار بطور همزمان علائم هر دو بیماری را دارد.

برای درمان افسردگی سایکوتیک نیاز به تجویز داروهای ضدافسردگی و ضدروان پریشی وجود دارد. برخی روانپزشکان معتقدند در ابتدا بیمار فقط باید از داروهای ضدافسردگی استفاده کند و بعد از مدتی داروهای ضد روان پریشی نیز به آنها اضافه شود.

افسردگی موقعیتی

نوعی شایع از اختلال افسردگی است که افراد زیادی در طول زندگی خود به آن دچار می شوند. این نوع افسردگی بر اثر یک سری اتفاقات و در موقعیت های حساس زندگی بروز می کند. اتفاقاتی مانند از دست دادن کار، ورشکستگی، طلاق، از دست دادن عزیزان، شکست عشقی، حادثه و مهاجرت ممکن است باعث بروز این بیماری شوند.

این نوع افسردگی از بقیه ی انواع اختلالات افسردگی شایع تر است و برای درمان آن به ندرت از دارودرمانی استفاده می شود. البته این به این معنی نیست که این نوع افسردگی اهمیتی ندارد چون در صورت عدم درمان ممکن است به افسردگی اساسی تبدیل شود.

درمان افسردگی

برای درمان افسردگی ابتدا باید نوع افسردگی و سایر بیماری هایی روانی که ممکن است در فرد بیمار وجود داشته باشند توسط متخصص روانپزشک تشخیص داده شود. با توجه به اختلاف رفتاری و علائم در افراد مختلف روش های مختلفی ممکن است توسط روانپزشک بکار گرفته شود که فقط پس از ویزیت و صحبت کردن قابل تشخیص خواهند بود.

از جمله درمان هایی که برای افسردگی وجود دارد می توان به دارودرمانی، روان درمانی و مشاوره اشاره کرد. نکته مهمی که وجود دارد این است که در صورت بورز علائم مذکور در بخش های قبلی حتماً می بایست به روانپزشک مراجعه کرد و خود درمانی و مشاوره افراد غیرمتخصص کمکی به بهبود این بیماری نمی کند و در برخی موارد ممکن است نتیجه معکوس داشته باشد. در برخی موارد حاد ممکن است استفاده از الکتروشوک درمانی نیز توسط روانپزشک تجویز شود.

افسردگی در کودکان و نوجوانان

هراس از مدرسه و چسبیدن بیش از حد به والدین ممکن است علائمی از افسردگی در کودکان باشد. ضعف عملکرد تحصیلی، سوء مصرف موارد، رفتار ضد اجتماعی، ولنگاری جنسی، فرار از مدرسه و ترک خانه ممکن است علائم افسردگی در نوجوانان باشد.

افسردگی در سالخوردگان

افسردگی در افراد سال خورده شایعتر از کل جمعیت است. در مطالعات مختلف میزان شیوع افسردگی در سالخوردگان بیش از 25 تا 50 درصد گزارش شده است، اما این که چند درصد از این موارد افسردگی اساسی است، معلوم نشده است.

در چند مطالعه داده هایی گزارش شده حاکی از آن است که افسردگی سالخوردگان ممکن است با ضعیف بودن وضع اجتماعی-اقتصادی، از دست دادن همسر، ابتلا به یک بیماری جسمی و انزوای اجتماعی همبستگی داشته باشد. مطالعه دیگری حاکی از آن است که افسردگی در افراد مسن، به خوبی تشخیص داده نمی شود و به قدر کافی نیز درمان نمی شود، و مسئول این امر احتمالاً پزشکان عمومی به طور خاص هستند.

افسردگی در سالخوردگان ممکن است به این دلیل کمتر شناسایی شود که بیش از افسردگی جوانترها خود را با شکایات جسمی نشان می دهد. گذشته از این تاثیر پیرستیزی هم بر پزشکان عمومی ممکن است آنها را به قبول و طبیعی دانستن علائم بیشتری از افسردگی، در مقایسه با جوانان، وادار سازد. 

شما تنها نیستید

برخی افراد از بعد از اینکه مشخص می شود به اختلال افسردگی مبتلا هستند بسیار نگران می شوند و برخی دیگر نمی خواهند این موضوع را قبول کنند. در صورتی که افراد زیادی بوده اند که به انواع افسردگی مبتلا بوده اند و پس از یک دوره مراقبت و درمان به زندگی معمول خود بازگشته اند. بیماری افسردگی در جوامع امروزی بسیار شایع است و ابتلا به افسردگی نشانه ی ضعف و شکست نیست. همکاران ما در کلینیک روانپزشکی دی آماده ارایه خدمات مختلف جهت بهبود بیماری افسردگی به هموطنان عزیز هستند. 

جهت مشاوره و ویزیت روانپزشک با شماره 75354-021 تماس بگیرید