اختلال دوقطبی

اختلال دوقطبی
همانطور که از نام این بیماری پیداست، در این بیماری دو حال و وضعیت روانی برای بیمار وجود دارد. در این بیماری، فرد بیمار دچار تغییرات شدید خلقی و رفتاری می شود.
شیدایی (مانیا)، مانیک-دپرسیو، بایپولار یا بیماری دو قطبی نوعی از اختلالات روانی و رفتاری فرد است که رابطه مستقیمی با تغییر آنی هیجانات و احساسات در فرد دارد. اختلال دوقطبی به عنوان ششمین عامل ناتوانی در کل دنیا شناخته شده که قشر بزرگسالان و جوانان را درگیر کرده است.
این بیماری همانند دیگر بیماری های دارای علائم و نشانه هایی است که در این بخش به آن اشاره می کنیم.

اختلال دوقطبی چیست؟

در واقع اختلال دوقطبی یکی از اختلالات خلقی است و به حالتی از بیماری گفته می شود که در اثر اختلالات مغزی خلق و خوی فرد در دو حالت افسردگی و شیدایی مدام در حال نوسان قرار داده و تغییرات شدیدی بر سطح انرژی جسم فرد می گذارد. اما با این حال، فرد در میان این نوسانات شدید خلقی دوره های سالم هم دارد که ممکن است این وضعیت تا سالها به طول بیانجامد.

این بیماری مدت های طولانی و یا حتی تا آخر عمر می تواند فرد را درگیر کند و در میان زنان و مردان به یک اندازه شایع است. سن ابتلا به بیماری دوقطبی را در 25 تا 35 سالگی تخمین زده اند. ولی این بدان معنا نیست که کودکان از آن بی نصیب هستند.

اختلال دو قطبی تأثیری بر روی جسم و روان ما می گذارد؟

اولین تأثیری که اختلال دوقطبی بر فرد می گذارد این است که سبب از دست دادن قدرت تشخیص و تصمیم گیری در وی می گردد. این امر در زندگی روزمره، روابط اجتماعی، خانوادگی و ... فرد تأثیر بسزایی می گذارد.

افرادی که دچار اختلال دوقطبی هستند بسته به اینکه در کدام حالت قرار دارند (افسردگی، شیدایی یا نیمه شیدایی) دست به کارهای اغراق آمیز می زنند. مثلاً اگر در حالت مانیا و یا حتی نیمه شیدایی بسر می برند تبدیل به افرادی بسیار شاد، بسیار فعال، با اعتماد به نفس بالا می شوند که در طول شبانه روز خود را بی نیاز از خواب می دانند. چرا که می خواهند فعالیت های بدنی بسیاری را انجام دهند.

از سوی دیگر حالت افسردگی را داریم. در این حالت که اساساً بعد از دوره شیدایی یا نیمه شیدایی در فرد بروز می کند فرد دچار اختلال افسردگی می گردد.

در این حالت فرد با افسردگی عمیق دست و پنجه نرم می کند تا حدی که به کشتن خود نیز فکر می کند. متأسفانه تحقیقات نشان می دهد که آمار خودکشی ها در این مرحله کم نیستند.

چه عواملی سبب بروز اختلال دوقطبی می شود؟

  • ژنتیک
  • فیزیولوژیک مغز
  • انتقال دهنده های عصب مغز
  • هورمون ها
  • عوامل محیطی

اختلال دوقطبی

اختلال دوقطبی نیز مانند سایر بیماری ها چند نوع دارد که در زیر به آن اشاره می کنیم:

  • اختلال دو قطبی نوع یک
  • اختلال دو قطبی نوع دو
  • اختلال ادواری
  • اختلال دو قطبی پیش رونده

علائم و نشانه های بیماری اختلال دو قطبی کدامند؟

افراد مبتلا به اختلال دو قطبی با تغییر فصل ها حالات و رفتارهایشان نیز تغییر می کند. به عنوان مثال با شروع بهار یا تابستان دچار مانیا و در فصل های پاییز و زمستان خلق و خوی آنها به افسردگی تبدیل می شود. این چرخه در میان تمام افرادی که دچار اختلال دوقطبی هستند یکسان نیست و ممکن است در برخی از آنها به طور معکوس عمل کند.

از سوی دیگر اختلال دوقطبی در برخی از افراد به گونه ایی است که حالات و رفتارهای آنها فارغ از فصل و دیگر مسایل سریعاً و گاهاً در طی چند ساعت بارها تغییر می کند.

برخی از علائم و نشانه ها در زمان مانیا عبارتند از:

  • احساس سرخوشی زیاد
  • اعتماد به نفس شدید و گاهاً کاذب
  • عدم توانایی در تصمیم گیری درست و قضاوت
  • تکلم سریع
  • رفتار پرخاشگرجویانه
  • تحریک پذیری بالا
  • بالا رفتن میزان سطح انرژی
  • فعالیت جسمی بالا
  • اقدام به رفتارهای مخاطره آمیز
  • افزایش میل جنسی
  • اختلال خواب (خود را بی نیاز از خواب می بینند)
  • میل به مصرف زیاد مواد مخدر و الکل
  • توهم
  • پریشانی

حالت های روحی در اختلال دوقطبی

در زمان بروز حالت افسردگی در این دسته از بیماران علائم و نشانه های زیر بروز می دهد:

  • غمگینی بیش از حد
  • یأس
  • میل به خودکشی
  • استرس
  • احساس گناه
  • اختلالات خواب
  • از دست دادن میل به غذا یا برعکس آن
  • خستگی مفرط
  • عدم علاقه به فعالیت های روزمره
  • عدم توانایی در تمرکز
  • رفتارهای آزاردهنده
  • احساس درد بدون داشتن منشاء واقعی
  • عملکرد ضعیف در امورات رومزه زندگی

درمان اختلال دو قطبی

درمان های دارویی یکی از بهترین راهکارها برای کنترل و تثبیت خلق و خوی این دسته از بیماران است.

داروهایی از قبیل لتیوم، سدیوم والپرونات، لاموتریژن و ... که امروزه توسط پزشکان با توجه به شرایط و خصوصیات بیماری تجویز می شود می تواند در بهبود عملکرد بیماری کمک شایانی به فرد کند.

اما باید این مهم را دانست که درمان دارویی اختلال دوقطبی نیازمند استفاده مادام العمر است حتی در زمان هایی که فرد احساس می کند حال بهتری دارد.