الکلیسم اصطلاح معمول برای اختلال جسمی، روانی شخص با مصرف مزمن و مفرط الکل است که به مسائل روان شناختی بین فردی و طبی می‌انجامد. این اصطلاح در کتاب راهنمای تشخیص و آماری اختلالات روانی نیامده است. علائم مربوط به سلسله اعصاب مرکزی سوء مصرف الکل با عنوان اختلالات روانی، عضوی ناشی از مواد روانگردان و الگوهای غیر انطباقی رفتاری سوء مصرف الکل را با عنوان اختلالات مصرف مواد روانگردان آورده است.
1. نیاز به مصرف زیاد الکل برای عملکرد با کفایت روزانه
2. مصرف افراطی الکل در تعطیلات آخر هفته
3. دوره های طولانی پرهیز که در فاصله آن ها دوره های افراط در مصرف الکل که هفته‌ها یا ماه‌ها طول می‌کشد، وجود دارد
- ناتوانی در مصرف کمتر یا قطع مصرف مشروبات الکلی.
- کوشش مکرر برای نظارت در مصرف الکل با پرهیز موقتی یا محدود کردن مصرف آن در ساعات معینی در روز.
- دوره های مستی ممتد (دوره های مستی که حداقل دو روز پی در پی طول بکشد).
- گاهی، مصرف یک پنجم بطری مشروب تقطیری (یا معادل آن آبجو یا شراب).
- دوره های فراموشی در برابر اتفاقاتی که در حالت مستی روی می دهد.
- ادامه مصرف الکل با وجود اختلالات جسمی جدی که شخص می داند با مصرف الکل وخیم تر می شوند.
- مصرف الکلی که نوشیدنی نیست (مثل محصولات صنعتی دارای الکل یا الکل سوخت).
به علاوه، الکلیک ها در عملکرد شغلی یا اجتماعی شان به دلیل مصرف الکل، دچار اختلال می شوند. نظیر خشونت (به هنگام مستی، دستگیری به علت رفتار مستانه)، برخورد یا داشتن مشکلات با خانواده و دوستان.
اعتیاد والدین به مشروبات الکلی موجب مسمومیت جنین و به دنبال آن باعث نقص عقلی، ضعف عمومی و ناهنجاری های حسی و حرکتی می شود. مطالعات نشان داده است، که مستی در زمان لقاح، به علت آلوده بودن اسپرم یا اوول، ممکن است به ناهنجاری های جسمانی و عقلانی فرزند منتهی شود. امروزه به الکلیسم مادر بیشتر اهمیت می دهند، زیرا الکل خون مادر در بدن جنین جریان یافته و باعث اختلالات بیوشیمیایی می‌شود. پزشکان گزارش می دهند ۱۷ درصد مادرانی که در دوران بارداری زیاد الکل می نوشند، صرف نظر از این که خودشان دچار بیماری می شوند، کودکانشان کمی پس از تولد فوت می‌کنند. تجربه ثابت کرده است که پدر و مادر الکلیک به علت عوامل مادرزادی، محیطی و خانوادگی باعث عقب ماندگی فرزندانشان می شوند. به همین دلیل، کودنی در خانواده های الکلیک بیشتر از خانواده های غیر الکلیک است.
تعداد نوزادان مبتلا به نقص های جنینی نشان داده است که بسیاری از مادران این نوزادان الکلیک بوده اند. برخی از عقب ماندگی های ذهنی، کمبودهای مربوط به رشد، نقص های ناحیه جمجمه و صورت و خط میانی بدن، مالفورماسیون های اندام (بد شکلی) نقص های قلبی و تأخیر رشد حرکتی از نتایج ناتوان‌کننده سندروم جنین الکلی هستند. خطر نقص جنین مادران الکلیک تا ۳۵ درصد است. هر چند مکانیسم دقیق آسیب وارده به جنین نامشخص است، به نظر می‌رسد، که اتانول یا متابولیت های آن جنین را در داخل رحم ناهنجار می کند. الکل ممکن است تعادل هورمونی را به هم بزند که خطر ناهنجاری را افزایش می‌دهد.
