دلایل گسترش مواد مخدر در جهان

گزارش جهانی مواد مخدر سال 2018، یک شمای کلی از عرضه و تقاضای مواد مخدر، کوکائین، کانابیس، محرک های نوع آمفتامین و مواد روانگردان جدید و نیز تأثیر آن ها بر سلامتی را فراهم می آورد. این گزارش الگوهای مختلف مصرف مواد مخدر و آسیب پذیری های گروه های خاص سنی و جنسیتی و همچنین تغییر در بازار جهانی مواد مخدر را نشان می دهد.

فساد سیاسی مشکل مواد مخدر را نمی توان به درستی درک و راه کارهای مقابله با آن را ارائه کرد، مگر این که آن را به مثابه بخشی از یک مجموعه بزرگ تری به نام فساد سیاسی مورد ارزیابی و تحلیل قرار داد. در سراسر جهان، مرگ ­و میر مستقیم ناشی از اعتیاد و مصرف مواد مخدر از سال 2000 تا سال 2015 به میزان 60 درصد افزایش یافته است. در سال 2000 افراد بالای 50 سال 27 درصد از این مرگ و میر را تشکیل می­دادند، اما در سال 2015 این میزان به 39 درصد افزایش یافته است. حدود سه چهارم از مرگ ­و میر ناشی از اختلالات مصرف مواد مخدر در میان افراد بالای 50 سال در میان گروه مصرف­ کنندگان سالخورده مواد مخدر است.

تعریف فساد از نظر سالنامه شفافیت بین الملل

سوء استفاده از قدرت عمومی به نفع منافع خصوصی، دوناتلر دلاپور تا فساد سیاسی را چرخه و دور باطلی از نوچه پروری، فساد سیاسی، نوچه پروری و مدیریت ضعیف، فساد سیاسی و مدیریت ضعیف بیان کرده است. فسادپذیری در امور اجتماعی از نظر لاسول از شکل گیری پدیده سیاستمداران سوداگر به وجود می آید که دلالت بر پیدایی گرایش آشکاری در شمار زیادی از افراد دارد که عمدتاً به دلیل سود شخصی وارد سیاست می شوند. 

قدرت سیاسی در جهان

ژان کارتیه برسون فساد سیاسی را ناشی سیاسی را ناشی از تداوم روندی می داند که در آن قدرت سیاسی با چالش ها و یا جایگزین های واقعی تهدید نمی شود. در نتیجه یک نوع رفتار اجتماعی و یک نوع تیپ کاری متولد می شود که تمامی هنجارهای اداری، کاری، فرهنگی و اجتماعی را از محتوا خالی کرده و تبدیل به ابزاری در خدمت منافع خصوصی می کنند.

تولید جهانی مواد مخدر

تولید جهانی کوکائین در سال 2016 با حدود 1410 تن به بالاترین سطحی رسید که تا کنون گزارش شده است. بیشتر کوکائین جهان از کلمبیا صادر می شود، در حالی که آفریقا و آسیا به عنوان مراکز قاچاق و مصرف کوکائین ظاهر می­شوند. از سال 2016 تا 2017 تولید جهانی تریاک با 65 درصد افزایش به 10500 رسیده است، که بالاترین میزان تخمین زده شده از سوی سازمان ملل متحد از زمان شروع نظارت بر تولید جهانی تریاک در آغاز قرن بیست و یکم است. افزایش چشمگیر کشت خشخاش و بهبود تدریجی محصول­دهی در افغانستان موجب شد تا تولید تریاک در سال گذشته به 9000 تن برسد.   

فساد سیاسی

فساد سیاسی موجب حذف تدریجی کنترل اجتماعی بر رفتار فردی می شود و انواع فساد غاصبانه (تن دادن اجباری)، سوداگرایانه (به خاطر سود فردی)، آشناپرورانه (نصب غیر قابل توجیه دوستان و خویشان به مناصب دولتی)، خودزا و حمایت گرایانه (حفاظت و تقویت فساد از طریق دسیسه چینی، سرکوب و ... به شکل غالب انواع رفتارهای اجتماعی تبدیل می شود).

دلایل گسترش مواد مخدر در جهان

شبکه های فساد امنیت و مبادله اجتماعی غیرقانونی

شبکه های فساد امنیت و مبادله اجتماعی غیرقانونی ژان کارتیه برسون معتقد است که در وضعیت فساد گسترده بین نخبگان، مبادلات اجتماعی غیر رسمی و توافق بزرگ زادگان که غیرقانونی نیز هستند، باعث عمومیت یافتن مرزشکنی ها می شود. در این حالت فساد نه معرف یک رفتار فردی که به معنای یک نظام اجتماعی بوده و چیزی بیشتر از مبادله پولی را مطرح می کند و به تغییر ارزش های فرضی سیستم های (سیاسی، اقتصادی، اداری) و مدل های رفتاری و تیپ های شخصیتی می انجامد.

گسترش شبکه فساد

مرزهای میان حوزه های عمومی و خصوصی در هم می آمیزد و شبکه فساد صرفاً گسترش غیرقانونی ابهام قانونی است که در کلیه اشکال مختلف و اعمال فشار روی دولت قابل مشاهده است. این امر به کاهش اتکای بازیگران به مرزهای قانونی و سازمانی منجر می شود و این فرض در کلیه عرصه های اجتماعی جا می افتد که مرزهای قانونی در کلیه عرصه ها در هم ریخته شده و ما بین قانونی و غیرقانونی در عمل تفکیک روشنی وجود ندارد.

سازمان های قانونی

بنابراین اغلب سازمان های قانونی معمولاً بخش آشکار یک کل بزرگ تر می شوند که خود در پشت پرده قرار دارند. اگر چه کارکرد فساد در محفل های نسبتاً بسته ای اتفاق می افتد ولی شبکه فساد در طول زمان ارتباط میان جایگاه های قانونی تماس را سازمان می دهد و تبدیل به نوعی باشگاه اجتماعی می شوند.

شکل گیری تدریجی شبکه فساد

شکل گیری تدریجی شبکه فساد سبب کنش های مکرر، توسط همدستی در جرم، تلاش برای استمرار عادی سازی رفتار فسادآمیز و تثبیت روابط می شود و بدین ترتیب عرضه و تقاضای سازمانی و افراد مجزا را تمرکز می بخشد و قادر به جریان انداختن کالاهای مبادله شده ناهمگن و بسیار گوناگونی می شود که در بستر یک سری معاملات آلوده انجام می شوند.

«کمک به صندوق های انتخاباتی، بازخرید یک روزنامه، پرداخت دستمزد یک همکار و مبادله اطلاعات، نصب مقامات اداری و هدایت شبکه های بازرگانی» در هم تنیده می شوند. ولی همه این ها حول هدف های خودپرستانه و ثروت فردی است که می تواند عملی شوند و ادامه یابند. به همین جهت شبکه های فساد با ایجاد آشنایی، امنیت، اعتماد و حمایت در حول اعضای خود نوعی همدستی در جرم انفعالی و وفاداری های چند جانبه را در سطح جامعه ایجاد می کند و با خلق روابط پیچیده بین اشخاص، ادامه کاری و اعتمادسازی را به امری معمولی تبدیل می کند.