با توجه به شیوع نسبتاً زیاد مواد محرک در ایران در قسمت به تغییرات جسمانی نشأت گرفته از ترک مواد محرک اشاره می شود. این تغییرات متنوع است و با توجه به مراحل ترک فرق می کند. محرومیت، پرهیز طولانی و سازگاری مجدد مراحلی است که افراد به دنبال ترک مواد محرک آن ها را پشت سر می گذارند.
یک تا دو هفته پس از ترک مواد مخدر، فرد علائم و نشانه های جسمانی زیادی را تجربه می کند. این علائم بر حسب نوع مصرف، نوع ماده، مقدار و مدت مصرف متفاوت است. اختلال در توجه و تمرکز، بی حوصلگی، افسردگی، کاهش انرژی، مشکلات خواب، کاهش و افزایش اشتها، عصبانیت، پرخاشگری و تحریک پذیری از جمله نشانه های عمده ترک اعتیاد یا محرومیت از مواد محرک به شمار می رود. در صورتی که نشانه ها شدید باشد مصرف دارو تحت نظر پزشک ضروری است.
4 هفته اول پس از ترک اعتیاد، مرحله پرهیز اولیه است. بیماران در این مرحله مشکل جسمی خاصی ندارند و به همین دلیل این دوره را ماه عسل می گویند. البته مشکلات پس از 4 هفته ظاهر می شود. اگر بیماران در این خصوص اطلاع داشته باشند و پیشاپیش خود را برای آن آماده کنند، آسان تر می توانند با این علائم و نشانه ها کنار آیند.
این مرحله، دوره 3 تا 5 ماهه پس از پایان ماه عسل است که دوره بحرانی و دشوار برای بسیاری از بیماران محسوب می شود، زیرا بیماران علائم و نشانه های زیادی مانند بی حوصلگی، کسالت، افسردگی، تحریک پذیری، کاهش انرژی و اختلال در تمرکز را تجربه می کنند. در این مرحله وسوسه برای مصرف مواد محرک بسیار شدید است و احتمال لغزش و عود در صورتی که ندانید چگونه با وسوسه مقابله کنید، بالاست. عبور موفق از این مرحله پیشرفتی بزرگ برای شما محسوب می شود.
اگر مرحله پرهیز طولانی را با موفقیت پشت سر بگذارید، به مرحله سازگاری مجدد می رسید. در این مرحله می توانید به تدریج فعالیت های قبلی تان را از سر گیرید و زندگی عادی خود را شروع کنید اما همچنان در معرض خطر برای لغزش و عود هستید مگر آن که مهارت های مقابله ای را، که در جلسات درمانی آموخته اید، از قلم نیندازید و آن ها را در زندگی روزانه تان به کار گیرید.
